Cholina (inaczej: witamina B4) to organiczny związek chemiczny, bardzo robrze rozpuszczalny w wodzie, jest składnikiem żywności spożywanej każdego dnia. Bierze udział w kluczowych dla człowieka reakcjach, zwłaszcza związanych z układem nerwowym. Dlatego tak ważne jest utrzymywanie jej na właściwym poziomie.
Cholina – charakterystyka
Cholina to związek chemiczny posiadający w swojej budowie IV-rzędową grupę aminową. Ma wzór sumaryczny C5H14NO+ oraz masę molową 104,17 g/mol. Po wyizolowaniu stanowi ciemnobrązową, mętną ciecz lub ciało stałe. Cholina uznawana jest za substancję witaminopodobną ze względu na jej istotne znaczenie biologiczne. W organizmie człowieka występuje w największych ilościach w fosfolipidach, takich jak lecytyna (fosfatydylocholina) i sfingomielina. Lecytyna stanowi ponad 50% fosfolipidów pełniących ważną rolę w funkcjonowaniu błon komórkowych, m.in. komórek nerwowych, wpływając na ich przepuszczalność. Sfingomielina z kolei stanowi podstawowy składnik mieliny. Cholina należy do tzw. substancji lipotropowych zajmujących się przetwarzaniem, stapianiem i transportowaniem molekuł tłuszczu.
Cholina – zapotrzebowanie
Rekomendowane dzienne spożycie choliny w przypadku kobiet wynosi 425-550 mg, zaś w przypadku mężczyzn 550 mg. Inaczej wygląda sytuacja u kobiet w ciąży i karmiących piersią, potrzebują one kolejno przynajmniej: 450 mg i 550 mg omawianego związku.
Cholina – funkcje
Cholina nie bez powodu nazywana jest witaminą ożywiającą umysł. Już w okresie niemowlęctwa dzięki niej (jako że znajduje się ona w mleku matki) rozwija się mózg i cały układ nerwowy dziecka. Podczas przemiany materii z choliny wytwarza się acetylocholina (kluczowy neuroprzekaźnik), odpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie struktur nerwowych. Dzięki temu wpływa na możliwość ruchu mięśniami, koncentrację, pamięć, zdolności poznawcze. Cholina jest ponadto prekursorem fosfatydylocholiny, głównego składnika błon komórkowych, lipoprotein, soli kwasów żółciowych, surfaktantu, betainy (niezbędnej do zachowania czynności kłębuszków nerkowych) oraz mitochondriów. Dlatego znaleźć ją można w całym organizmie człowieka.
W przypadku kobiet ciężarnych cholina jest niezbędna do prawidłowego rozwoju łożyska, poprawia angiogenezę, łagodzi zmiany potencjalnie mogące skutkować stanem przedrzucawkowym. Ludzki epigenom jest szczególnie wrażliwy na zmiany podaży choliny. Naukowcy przypuszczają także, że zapobiega ona nowotworom, choć niezbędne są dalsze badania w tym kierunku.
Na koniec warto ponownie podkreślić, że bez choliny niemożliwe jest właściwe syntezowanie acetylocholiny, odpowiadającej m.in. za: przenoszenie pobudzenia między niektórymi neuronami w ośrodkowym układzie nerwowym, pobudzanie komórek rdzenia nadnerczy do wydzielania amin katecholowych: dopaminy, noradrenaliny i adrenaliny. Aminy te z kolei stymuluj układ nerwowy, wpływając na zwiększenie wydolności psychofizycznej i refleksu, łagodzenie stanów depresyjnych.
Niedobór choliny
Charakterystyczne objawy niedoboru choliny dotyczą przede wszystkim układu nerwowego i są to:
- obniżenie sprawności umysłowej, pamięci, koncentracji;
- stany lękowe;
- rozdrażnienie;
- problemy ze snem, bezsenność;
- bóle głowy;
- drżenia mięśni;
- szum w uszach.
Dodatkowo obserwuje się dolegliwości sercowe i krążeniowe, nagromadzenie się tłuszczu w wątrobie, obstrukcje. Niedobór tego związku u osób dorosłych może skończyć się rozwojem niealkoholowego stłuszczenia wątroby i stopniowym obumieraniem hepatocytów, czyli najważniejszych komórek budulcowych tego narządu.
Źródła choliny
Cholina znajduje się w produktach pochodzenia roślinnego oraz zwierzęcego (w tym drugim przypadku jest jej znacznie więcej). Za najbogatsze źródła uważa się jajka, a następnie mleko i wątróbkę zwierzęcą. W diecie przeciętnego konsumenta substancja ta jest dostarczana przede wszystkim z jajami, mlekiem, mięsem wieprzowym, drobiowym i wołowym. Przykładami źródeł roślinnych choliny są: nasiona roślin strączkowych, kiełki pszenicy, warzywa kapustne.
Polecane produkty:
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej... | |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Drews K., Aktywne wspomaganie szlaku folianów – epigenetyczny wpływ choliny i witaminy B12 na rozwój ciąży, Ginekologia Polska, 86/2015.
- Leszczyńska T., Pisulewski P., Wpływ wybranych składników żywności na aktywność psychofizyczną człowieka, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1/2004.