Enzymy

Enzymy to specyficzne rodzaje białek, pełniące rolę katalizatorów w organizmach żywych. Oznacza to, że odpowiadają głównie za przyspieszanie reakcji chemicznych zachodzących w ustroju. Udowodniono wręcz, że przy braku enzymów większość reakcji w układach biologicznych zachodzi tak wolno, że są one wręcz niezauważalne.

Co to są enzymy?

Enzymy to rodzaje białek pełniące rolę katalizatora reakcji chemicznych w organizmach żywych. Oznacza to, że przyspieszają one te reakcje chemiczne, nie zużywając się przy tym. Enzymy odgrywają znaczącą funkcję w procesach metabolicznych, takich jak trawienie, synteza DNA czy produkcja energii. Występują u każdego człowieka przez całe jego życie. Enzymy posiadają bardzo skomplikowaną budowę. Ze względu na fakt, że należą do białek, w ich strukturze wyróżnia się przede wszystkim aminokwasy. Nici aminokwasowe przyjmują formę spirali, która dodatkowo może układać się w fantazyjne struktury przestrzenne.

Dzięki charakterystycznej budowie i właściwościom, enzymy wykazują zdolność funkcjonowania jedynie na określonym obszarze. Wymagają do tego odpowiednich warunków temperatury oraz pH. Reakcje enzymatyczne podzielono już dawno na 3 etapy:

1. Połączenie enzymu z substratem.
2. Przejście substratu do produktu.
3. Odłączenie enzymu od produktu.

Cechy enzymów

Do charakterystycznych cech enzymów zaliczyć można następujące:

• wysoka specyficzność – zarówno pod względem katalizowanej reakcji chemicznej, jak i wyboru związków, które biorą w niej udział;
• katalizowanie przez jeden enzym z reguły tylko pojedynczej reakcji chemicznej;
• praktycznie brak występowania skutków ubocznych katalizowanej reakcji chemicznej;
• obniżanie energii aktywacji – enzymy przyspieszają reakcje chemiczne, zmniejszając ilość energii potrzebnej do ich rozpoczęcia;
• niezużywalność – enzymy nie ulegają trwałemu zużyciu w reakcji, co pozwala im działać wielokrotnie i przez długi czas;
• chemoselektywność – enzymy wybierają jedną konkretną reakcję spośród wielu możliwych, co gwarantuje precyzyjne działanie.

Są to bardzo charakterystyczne, specyficzne związki, których brak byłby naprawdę mocno odczuwalny w ciele człowieka.

Zastosowanie enzymów w gastronomii

Enzymy są ważne, nie tylko dla utrzymania zdrowia człowieka. Wykorzystuje się je również powszechnie w gastronomii. Przykładowo proteazy stosuje się w piekarnictwie, aby ciastka i ciasta miały mniej białka w mące, jak również celem usuwania zmętnienia produktów spożywczych. Z kolei celulazy i pektynazy stosuje się w sokach owocowych, aby były bardziej klarowne. Papaina zmiękcza mięso w trakcie jego gotowania, zaś laktaza rozkłada laktozę do glukozy i galaktozy.

Enzymy – przykłady

W organizmie człowieka znajduje się wiele, dobrze poznanych enzymów. Jednak tymi najważniejszymi są między innymi:

• amylaza – enzym trawienny odpowiadający za rozkład skrobi na cukry proste, wspomagając proces trawienia w jamie ustnej i jelitach;
• pepsyna – enzym zlokalizowany w żołądku, rozkładający białka na mniejsze peptydy, ułatwiając ich dalsze trawienie;
• lipaza – enzym odpowiedzialny za rozkład tłuszczów na kwasy tłuszczowe i glicerol, co jest niezbędne dla ich wchłaniania w jelitach;
• polimeraza DNA – bierze udział w replikacji DNA, umożliwiając podział komórek i przekazywanie informacji genetycznej;
• ATPaza – uczestniczy w produkcji energii w komórkach poprzez rozkład ATP (adenozynotrifosforanu).

Dzięki tym właściwościom enzymy odgrywają znaczącą rolę w metabolizmie i funkcjonowaniu organizmów żywych – zarówno człowieka, jak i innych zwierząt czy nawet roślin. Przykładem enzymu roślinnego jest choćby rubisco (rybulozo-1,5-bisfosforanowa karboksylaza), biorąca udział w procesie fotosyntezy. Odpowiada przede wszystkim za wiązanie dwutlenku węgla i jego przekształcanie w związki organiczne, które roślina wykorzystuje do swojego dalszego wzrostu.

	Chlorella i młody jęczmień - oczyszczanie i odchudzanie Chlorella i młody jęczmień w proszku to w 100% naturalny produkt. Wytworzony z naturalnych alg Chlorella vulgaris w połączeniu z trawą młodego jęczmienia (Hordeum vulgare) w postaci sproszkowanego soku. Wspomaga oczyszczanie organizmu i odchudzanie ... Zobacz więcej...
	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Szaleniec M., Rugor A., Enzymy – katalizatory życia, Wszechświat, 4-6/2017.
2. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.