Chrapanie to bardzo często spotykana forma zaburzeń oddychania podczas snu. Choć może występować u obu płci, znacznie powszechniej dotyczy mężczyzn. Omawiana dolegliwość nie tylko znacznie zakłóca nocny odpoczynek osobom znajdującym się w pobliżu, ale może również mieć różnego stopnia konsekwencje zdrowotne.
Chrapanie – przyczyny
Chrapanie można określić jako efekt akustyczny występujący u niektórych osób podczas snu. Przeważnie wiąże się z fazą wdechu i powstaje jako konsekwencja wibracji przerośniętych tkanek, m.in. w obrębie ustnej i krtaniowej (niekiedy nosowej) części gardła. Głośny dźwięk generowany jest najczęściej przez fragmenty podniebienia miękkiego, języczka, łuków i migdałków podniebiennych, nasady języka, wolnego brzegu nagłośni. Chrapanie definiuje się jako stan pośredni pomiędzy prawidłowym oddychaniem w trakcie spania a obturacyjnym bezdechem sennym. Głównymi czynnikami ryzyka predysponującymi do chrapania są:
- płeć męska;
- starszy wiek – częstość chrapania wzrasta u osób po 60. roku życia;
- otyłość i nadwaga – jako że tkanka tłuszczowa może odkładać się również w okolicy szyi;
- niemożność oddychania nosem – oddychanie ustami podczas snu generuje przesunięcie żuchwy w kierunku kręgosłupa dzięki działaniu mięśni żwaczy, co zwęża przestrzeń między jego nasadą a tylną ścianą gardła;
- palenie papierosów – ponieważ powoduje ono stan zapalny błon śluzowych gardła i krtani oraz zwiększa ryzyko gromadzenia się płynów (a więc i delikatnego obrzęku) w tej okolicy;
- spożywanie alkoholu przed snem, a także przyjmowanie leków uspokajających, nasennych i niektórych przeciwhistaminowych;
- przerost tkanek podniebienia miękkiego;
- wady zgryzu.
U niektórych osób spore znaczenie mają predyspozycje genetyczne i indywidualne uwarunkowania anatomiczne. Podsumowując, najczęstszą przyczynę chrapania można określić jako obturacja w obrębie górnych dróg oddechowych. Przechodzące powietrze w miejscach, gdzie znajduje się przewężenie, wprawia w drganie tkanki i wywołuje chrapanie. Może być ono także konsekwencją chwilowej blokady nosa, np. podczas przeziębienia, grypy, zapalenia zatok.
Objawy chrapania
Chrapanie jest bardzo łatwe w rozpoznaniu. To inaczej charakterystyczny, przeważnie niski dźwięk, intensywniejszy w momencie wdychania powietrza niż wydychania. Może pojawiać się zarówno podczas oddychania nosem, jak i ustami. Przeważnie z tym problemem wiąże się nadmierna suchość w jamie ustnej oraz podrażnienie gardła. Innymi konsekwencjami są:
- przewlekłe zmęczenie;
- pogorszenie samopoczucia;
- problemy z koncentracją;
- nagłe wybudzenia ze snu.
Wpływa to negatywnie na jakość życia pacjentów. Przy przewlekłym chrapaniu wzrasta również ryzyko infekcji górnych dróg oddechowych i jamy ustnej – zwłaszcza jeśli dana osoba śpi przy otwartych ustach.
Na koniec należy wspomnieć, że chrapaniu niekiedy towarzyszy obturacyjny bezdech senny, czyli przerwy w oddychaniu w trakcie snu. Stanowią one poważne zagrożenie dla zdrowia, ponieważ wiążą się z niedotlenieniem, co w konsekwencji przyczynia się do rozwoju nadciśnienia tętniczego czy innych chorób sercowo-naczyniowych.
Chrapanie – leczenie
Metody leczenia chrapania można podzielić na zachowawcze i operacyjne. Zachowawcze to przede wszystkim:
- redukcja masy ciała;
- regularna zmiana pościeli, aby zawsze była czysta i świeża;
- picie przynajmniej 1,5 l wody dziennie;
- unikanie używek i substancji, które zwiększają ryzyko chrapania;
- utrzymywanie właściwej pozycji podczas snu, najlepiej na boku;
- stosowanie aparatów wewnątrzustnych, których celem jest np. wysuwanie żuchwy ku przodowi lub zmiana ciśnienia w drogach oddechowych;
- przestrzeganie zasad higieny snu.
W niektórych przypadkach pomóc może ponadto osteopatia lub fizjoterapia stomatologiczna. Metody chirurgiczne natomiast mogą być bardziej inwazyjne (np. uwulopalatofaryngoplastyka, LAUP, chirurgiczna redukcja wielkości nasady języka) oraz mniej inwazyjne (np. chirurgia fal radiowych, implanty podniebienne, iniekcyjna plastyka podniebienia miękkiego). Każdy pacjent powinien być oceniany indywidualnie, dlatego nie sposób określić jednej najskuteczniejszej metody terapeutycznej.
Polecane produkty:
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej... | |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ścierski P., Sybis I., Frelich M., Ścierski W., Poszukiwanie „złotego środka” pomiędzy inwazyjnością a skutecznością leczenia chrapania, POL OTORHINO REV 2022: 11 (4): 42-48.
- Grevers G., Probst R., Iro H., Otorynolaryrngologia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2019.