Cukry złożone

Cukry złożone (węglowodany złożone) to związki organiczne, które nazywa się dwucukrami (zbudowane są z dwóch jednostek cukrów prostych), oligosacharydami (zbudowane są z od 2 do 10 jednostek cukrów prostych) oraz polisacharydy (zawierają w cząsteczce powyżej 10 jednostek cukrów prostych). Są ważne w diecie człowieka, ponieważ stanowią źródło energii. Są też substancjami zapasowymi, metabolicznymi i budulcowymi.

Cukry złożone – charakterystyka

Cukry złożone tworzą się przez połączenie cząsteczek cukrów prostych (glukoza, fruktoza, galaktoza, mannoza, ryboza, deoksyryboza) wiązaniami glikozydowymi. Wśród nich podstawowy podział wyróżnia oligosacharydy i polisacharydy. Te pierwsze zawierają od 2 do 10 cząsteczek cukrów prostych. Jeśli jednak związek rzeczywiście składa się jedynie z 2 cukrów prostych, często nazywa się go disacharydem, czyli dwucukrem.

Z kolei polisacharydy zawierają ich ponad 10, a nierzadko nawet kilkadziesiąt tysięcy. Mogą występować w postaci łańcuchów prostych lub rozgałęzionych. Liczba cukrów prostych oraz sposób ich połączenia w cząsteczce cukru złożonego warunkuje jego właściwości fizykochemiczne. Te zaś decydują o występowaniu i znaczeniu tych cukrów dla organizmów żywych.

Disacharydy

Najbardziej znane dwucukry to:

• sacharoza – występuje w cukrze stołowym. Składa się z glukozy i fruktozy;
• laktoza – tak zwany cukier mleczny, znajdujący się w mleku i jego przetworach. Zbudowana z glukozy i galaktozy;
• maltoza – tak zwany cukier słodowy, obecny w produktach takich jak piwo czy kiełkujące zboża. Składa się z dwóch cząsteczek glukozy;
• trehaloza – naturalnie występująca w grzybach i niektórych organizmach, zbudowana z dwóch cząsteczek glukozy.

Disacharydy są rozkładane w organizmie przez enzymy do monosacharydów (cukry proste), które następnie wykorzystywane są jako źródło energii.

Oligosacharydy

Przykładami takich związków są:

• inulina – występuje w cykorii, cebuli i bananach. Wspomaga rozwój korzystnych bakterii w jelitach;
• rafinoza – obecna w fasoli, grochu i kapuście. W większych ilościach może powodować wzdęcia, gdyż jest trudniej trawiona przez organizm człowieka;
• stachioza – występuje w roślinach strączkowych i również wspomaga zdrowie jelit;
• maltooligosacharydy – współcześnie bywają stosowane w przemyśle spożywczym jako dodatek do żywności;
• fruktooligosacharydy (FOS) – naturalnie występujące w warzywach, takich jak cebula czy czosnek, wspierają florę bakteryjną jelit.

Oligosacharydy odgrywają kluczową rolę w procesach biologicznych, takich jak trawienie i odporność organizmu. Występują naturalnie w wielu produktach spożywczych.

Polisacharydy

Przykładami polisacharydów są:

• skrobia – główny polisacharyd występujący w roślinach, który służy jako materiał zapasowy energii (np. w ziemniakach, ryżu i kukurydzy);
• glikogen – zapasowy polisacharyd u zwierząt, magazynowany głównie w wątrobie i mięśniach;
• celuloza – polisacharyd budulcowy występujący w ścianach komórkowych roślin, nadaje im strukturę i wytrzymałość;
• chityna – występuje w szkielecie zewnętrznym owadów i skorupiaków oraz w ścianach komórkowych grzybów;
• pektyny – obecne w największych ilościach w owocach, które są stosowane jako naturalne zagęszczacze w przetworach spożywczych, np. dżemach.

Są jednym z głównych składników biologicznych i pełnią różne funkcje w organizmach, od magazynowania energii po budowę strukturalną.

Cukry złożone – funkcje

Cukry złożone pełnią w przyrodzie niezwykle różnorodne funkcje. Są składnikami odżywczymi (np. laktoza jest podstawowym składnikiem odżywczym mleka, dzięki któremu odżywiają się młode ssaki), składnikami błon komórkowych i immunoglobulin (oligosacharydy łączą się z białkami i tłuszczami, zaś oba typy związków wchodzą w skład błon komórkowych jako tzw. glikokaliks) oraz prebiotykami wspierającymi mikroflorę jelitową.

Cukry złożone stanowią ponadto źródło energii dla człowieka, a ta niezbędna jest nie tylko do aktywności fizycznej, ale również do codziennego funkcjonowania i pracy narządów wewnętrznych. Szacuje się, że węglowodany złożone powinny stanowić około 55-60% kaloryczności w diecie dorosłego, zdrowego człowieka stosującego dietę podstawową.

	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej...
	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Kowalczyk D., Baraniak B., Wpływ wybranych polisacharydów na właściwości fizykochemiczne filmów jadalnych otrzymanych na bazie białek grochu, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 5/2012.
2. Surówka K., Maciejaszek I., Oddziaływania białkowo-polisacharydowe i ich praktyczne wykorzystanie, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4/2007.