Disacharydy

Disacharydy (inaczej: dwucukry) to węglowodany składające się z dwóch cząsteczek monosacharydów (cukry proste). Znaleźć je można w wielu produktach pochodzenia naturalnego (np. w niektórych grzybach), jak i w organizmie człowieka. Disacharydy rozpuszczają się w wodzie, mają słodki smak i także są nazywane potocznie cukrami.

Czym są węglowodany?

Węglowodany (inaczej sacharydy lub cukry) to związki stanowiące jedno z podstawowych źródeł energii dla organizmu człowieka. Do swojej pracy wykorzystują je wszystkie niemal układy, w tym w szczególności układ nerwowy, układ sercowo-naczyniowy, układ mięśniowy oraz wątroba. 1 g węglowodanów dostarcza ustrojowi 4 kcal. Cząsteczki węglowodanów składają się z atomów węgla, wodoru i tlenu. Stąd też wywodzi się ich nazwa – węglowodany – połączenie węgla i wody. Pod względem budowy chemicznej, węglowodany dzielimy na:

• proste (inaczej monosacharydy, jednocukry);
• złożone (disacharydy, oligosacharydy, polisacharydy).

Disacharydy – charakterystyka

Disacharydy to rodzaj węglowodanów składających się z dwóch cząsteczek cukrów prostych zwanych monosacharydami. Cząsteczki te są ze sobą połączone wiązaniem glikozydowym. Dla człowieka stanowią źródło energii, które dostarczamy wraz z pożywieniem. Disacharydy mogą ulegać hydrolizie, czyli rozkładowi pod wpływem wody, prowadząc w konsekwencji do utworzenia się dwóch cząsteczek monosacharydów. Proces ten jest katalizowany (wywoływać zmiany) przez enzymy, takie jak inwertaza dla sacharozy, laktaza dla laktozy i maltaza dla maltozy. Poniżej opisano bardziej szczegółowo 3 kluczowe disacharydy. Warto przy tym zaznaczyć, że występujące w żywności dwucukry nie mogą bezpośrednio ulegać procesowi glikolizy. Wymagają wcześniejszego rozpadu do cukrów prostych. Odpowiednie enzymy z grupy glukozydaz nazywa się disacharydazami, a znaleźć je można w mikrokosmkach jelita cienkiego ludzi i pozostałych ssaków.

Maltoza

Maltoza nazywana jest potocznie cukrem słodowym. Znaleźć ją można w największych ilościach w ziarnach zbóż, zwłaszcza w jęczmieniu. Dlatego w przemyśle znajduje zastosowanie głównie w piwowarstwie, gorzelnictwie oraz cukiernictwie i piekarstwie. Ma wzór sumaryczny C₁₂H₂₂O₁₁ i masę molową 342,296 g/mol, zaś po wyizolowaniu ze swoich źródeł przyjmuje formę bezbarwnych, słodkich kryształków. W organizmie człowieka maltoza rozkładana jest przez różne enzymy maltazy, dostarczając w efekcie 2 cząsteczki glukozy. Te zaś w późniejszym czasie mogą ulegać dalszemu przetwarzaniu, bądź rozkładowi w celu dostarczenia energii. Są też magazynowane w postaci glikogenu. Generalnie maltoza uznawana jest za substancję zdrową, jednak jej nadmiar w diecie może przyczyniać się do gazów i wzdęć, gdyż ma tendencję do fermentowania w układzie pokarmowym człowieka.

Sacharoza

Sacharoza jest czystym węglowodanem, który dostarcza organizmowi pustych kalorii. Przy nadmiernym spożyciu może prowadzić to do przyrostu masy ciała (nadwaga, otyłość) oraz zwiększa ryzyko chorób cywilizacyjnych takich jak miażdżyca czy niektóre nowotwory. Sacharoza bywa powszechnie dodawana do żywności – warto zwracać na to uwagę, czytając etykiety. Spożycie sacharozy z naturalnymi produktami (owoce, warzywa) nie jest jednak zagrożeniem. Cukier ten znaleźć można m.in. w zbożach, miodzie, suszonych owocach. cytrusach, morelach, mango czy burakach. Ma ona wzór sumaryczny C₁₂H₂₂O₁₁ i masę molową 342,30 g/mol.

Laktoza

Laktoza to podstawowy dwucukier występujący w największych ilościach w mleku. Jej wzór sumaryczny to C₁₂H₂₂O₁₁ i masa molowa 342,30 g/mol. Po wyizolowaniu przybiera formę bezbarwnego ciała stałego. W jelicie cienkim człowieka laktaza (enzym zlokalizowany w rąbku szczoteczkowym błony śluzowej ssaków) rozkłada laktozę na składowe cukry proste – glukozę i galaktozę. Te zaś z łatwością ulegają wchłanianiu, co obserwuje się zwłaszcza u noworodków i niemowląt. Aktywność enzymu laktazy spada wraz z wiekiem, przy czym u dorosłego człowieka osiąga zaledwie 10% aktywności pierwotnej. Przy spożywaniu mleka i nabiału przez osoby dorosłe nierzadko występują wzdęcia, biegunki czy bóle brzucha. Jeśli jednak takie objawy nie występują, laktoza nie wpływa negatywnie na stan zdrowia.

	Chlorella – tabletki na oczyszczenie organizmu Chlorella w tabletkach to naturalna alga z rozerwaną ścianą komórkową (chroniona patentem) w postaci suplementu diety. Została wytworzona wyłącznie z suszonych, jednokomórkowych mikroskopijnych alg. Chlorella pomaga wyeliminować metale ciężkie z organizmu Zobacz więcej...
	Chlorella i młody jęczmień - oczyszczanie i odchudzanie Chlorella i młody jęczmień w proszku to w 100% naturalny produkt. Wytworzony z naturalnych alg Chlorella vulgaris w połączeniu z trawą młodego jęczmienia (Hordeum vulgare) w postaci sproszkowanego soku. Wspomaga oczyszczanie organizmu i odchudzanie ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Laktoza: aspekty technologiczne i zastosowanie, Factsheet 010/2019.
2. Jarosz M., Sajór I., Gugała-Mirosz S., Nagel P., Czy wiesz, ile potrzebujesz węglowodanów?, Warszawa 2019.