Dość nietypowym i interesującym problemem jest zgaga jesienią. W przypadku niektórych osób można zaobserwować nasilanie się objawów choroby refluksowej, zwłaszcza zgagi, właśnie w okresie jesiennym oraz wczesną wiosną. Dlaczego tak się dzieje i jak można temu przeciwdziałać?
Jak powstaje zgaga?
W jamie ustnej odbywa się pierwszy etap trawienia, a za pomocą zębów pokarm rozdrabniany jest na miazgę. Po zmieszaniu ze śliną człowiek przełyka kęsy pokarmowe, które trafiają do żołądka. Na granicy między przełykiem a wejściem do żołądka znajduje się niezwykle istotny mięsień – dolny zwieracz przełyku, pełniący funkcję zastawki. Odpowiada głównie za zapobieganie cofaniu się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku. U zdrowego człowieka znajduje się w stanie napięcia i rozluźnia wyłącznie wówczas, gdy przechodzą przez niego kęsy jedzenia.
U niektórych osób wydolność zwieracza przełyku jest nieprawidłowa, wskutek czego dochodzi do nieszczelności w tym miejscu. Konsekwencją jest przemieszczanie się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, którego pH jest obojętne. W ten sposób treść pokarmowa drażni delikatne ściany przełyku i wywołuje zgagę – najbardziej charakterystyczny objaw choroby refluksowej przełyku.
Dlaczego jednak u niektórych osób obserwuje się nieprawidłową czynność zwieracza dolnego przełyku? Przyczyną powstawania choroby refluksowej, a więc i zgagi, są m.in.
- choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy;
- przepuklina rozworu przełykowego;
- nacieczenie rozrostowe żołądka;
- stany po resekcji żołądka;
- nieswoiste zapalenia jelit;
- alergie pokarmowe;
- ciąża;
- choroby dróg żółciowych;
- niestrawność;
- przyjmowanie na czczo leków zawierających w składzie kwas acetylosalicylowy lub antybiotyki.
Nierzadko obserwuje się zgagę idiopatyczną lub występującą u osób zdrowych po zjedzeniu wyłącznie konkretnych grup pokarmów.
Zgaga jesienią – przyczyny
Dlaczego niekiedy obserwuje się nasilanie zgagi jesienią lub występowanie jej wyłącznie w miesiącach jesiennych na przestrzeni roku? Przede wszystkim wpływać na to może zmiana diety. Zgagę powodują: tłuste i ciężkostrawne posiłki, kawa, alkohol, soki cytrusowe i sok pomidorowy, które zwiększają wydzielanie soku żołądkowego. Także czekolada i cebula stanowią czynnik ryzyka wystąpienia dolegliwości, gdyż rozluźniają zwieracz przełyku, który chroni przed cofaniem się treści żołądkowej. Po tego typu pokarmy chętniej sięga się właśnie jesienią. Wiosenna i letnia dieta są na ogół lekkie, świeże, bogate w owoce i warzywa. Jesienią chętniej sięgamy po tłustsze mięsa, kremowe zupy, dania kapustne i zawierające grzyby.
Dodatkowo zgaga jesienią może wiązać się ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi wtedy w ludzkim organizmie oraz osłabieniem układu immunologicznego. O tej porze roku zmienia się nastrój (spada samopoczucie w związku z przesileniem jesiennym) i częściej się stresujemy. To także czas, kiedy przeważnie zwiększa się nasza masa ciała, mniej się ruszamy i spożywamy większe ilości jedzenia. To czynniki ryzyka zgagi.
Zgaga jesienią – objawy
Zgaga jesienią ma identyczny obraz kliniczny, jak zgaga pojawiająca się w innych porach roku. Przede wszystkim objawia się jako nieprzyjemne, subiektywne odczucie palenia, pieczenia w przełyku. Dodatkowo pojawiają się:
- palący ból lub pieczenie za mostkiem;
- puste odbijanie;
- gorzki posmak w ustach.
Objawy utrzymują się około 30 minut, niekiedy dłużej. Znikają samoistnie lub po zastosowaniu leków czy domowych rozwiązań alternatywnych.
Zgaga jesienią – leczenie
Choć zgagę można łagodzić lekami z apteki (inhibitory pompy protonowej, blokery receptora histaminowego H2), zawsze wcześniej warto spróbować domowych metod. Zalicza się do nich:
- wypicie mieszanki stworzonej z ½ łyżeczki sody oczyszczonej i szklanki wody mineralnej;
- wypicie szklanki mleka;
- zjedzenie banana lub ogórka;
- schrupanie garści migdałów.
Warto także jesienią zwracać uwagę na styl życia i nawyki, aby nie dopuścić do wystąpienia zgagi. Ważne są:
- spożywanie mniejszych objętościowo posiłków;
- powolne przeżuwanie kęsów pokarmowych;
- unikanie produktów wywołujących zgagę;
- redukcja masy ciała;
- rzucenie palenia papierosów;
- unikanie spożywania ostatniego posiłku bezpośrednio przed snem;
- unikanie spania na płaskiej powierzchni bez żadnej poduszki pod głową.
Jeśli domowe metody czy leki z apteki nie pomagają, warto zwrócić się po pomoc do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub gastroenterologa. Dobrym uzupełnieniem diagnostyki jest wykonanie gastroskopii.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sałacki A., Choroba refluksowa przełyku, Medycyna po Dyplomie, 2/2018.
- Korzonek M., Dziergas A., Kuczyńska M., Choroba refluksowa przełyku (GERD) – problem wciąż aktualny, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2014.
- Chmiel K., Niśkiewicz I., Krela-Kaźmierczak I., Łykowska-Szuber L., Linke K., Pozaprzełykowe objawy refluksu żołądkowo-przełykowego, Nowiny Lekarskie, 3/2009.
