Grzyby shitake (inaczej: shiitake) nazywane są również twardnikami japońskimi lub twardziakami jadalnymi. Wyróżniają się wyjątkowymi właściwościami kulinarnymi i leczniczymi, a są popularne zwłaszcza na terenach krajów Azjatyckich.
Grzyby shitake – charakterystyka
Grzyby shitake naturalnie występują na terenach Dalekiego Wschodu, głównie w Japonii, Korei i Chinach. Spotkać je można dodatkowo w Wietnamie, Tajlandii, Birmie, a nawet w północnej części Borneo, Filipinach, na Tajwanie. Nazwa shitake wywodzi się od słów: „shii” – japońskiej nazwy drzewa, na którym w warunkach naturalnych grzyb ten wyrasta oraz „take”, co po japońsku znaczy „grzyb”. Na skalę masową intensywna uprawa omawianych grzybów odbywa się zwłaszcza w trocinach drzew liściastych. Podczas przerastania podłoża grzybnią, dojrzewania i plonowania miejsce mają zmiany prowadzące do rozkładu tego podłoża. Nie jest on jednak pełny, dlatego trociny po uprawie wykorzystuje się jako nawóz organiczny.
Pod względem botanicznym grzyb shitake tworzy okrągłe owocniki o średnicy od 5 do 25 cm. Na samym początku są one wypukłe, z podwiniętymi brzegami, jednak wraz z upływem czasu i dojrzewaniem stają się płaskie. Zabarwienie kapelusza młodych owocników staje się z reguły ciemnobrązowe lub wręcz niemal czarne. Starsze okazy są jaśniejsze. Na powierzchni kapelusza dodatkowo zaobserwować można charakterystyczne białe kosmki.
Uprawa grzybów shitake
Uprawa grzybów shitake jest dość skomplikowana. Wymagają one bowiem stałej wilgotności powietrza na poziomie niższym niż 75%, a także stałej wilgotności gleby na poziomie 57-70%. Dodatkowo za optymalną wilgotność powietrza w okresie inkubacji uważa 65-70%, w czasie zawiązywania owocników 85-95%, zaś w czasie zbiorów I cyklu: 60-80% i II cyklu: 85-95%. Skomplikowana uprawa sprawia, że po części dlatego grzyby te są dość drogie.
Grzyby shitake – właściwości zdrowotne
Świeże owocniki grzyba shitake zawierają nawet do 92% wody, białko, tłuszcze, cukry oraz witaminy i związki mineralne. Z kolei suszone są szczególnie bogate w węglowodany i białko. Szczególnie silne właściwości antynowotworowe ma wyizolowany z twardziaka beta-glukan o nazwie lentinan. Składniki znajdujące się w tych grzybach stymulują układ immunologiczny, hamują namnażanie się wirusa HIV oraz obniżają stężenie cholesterolu LDL we krwi, wpływając korzystnie na parametry sercowo-naczyniowe. To naturalny produkt antyoksydacyjny, dlatego jego systematyczne spożywanie może zmniejszać ryzyko chorób cywilizacyjnych.
Grzyby shitake – jak jeść?
Grzyby shitake mają lekko kwaśny smak, choć jest on wyjątkowo delikatny. Tak naprawdę trudno go określić i to właśnie ze względu na tę unikalność są one tak cenione na całym świecie. Stanowią kluczowy dodatek do wielu dań kuchni azjatyckiej – zarówno zup, jak i sosów, makaronów, dań mięsnych, a nawet sałatek czy sushi. Można je jeść smażone, duszone lub gotowane. Japończycy spożywają je ponadto w postaci surowej. Wybornie smakują bowiem pokrojone na cienkie plasterki, z dodatkiem masła i soli oraz pieprzu. Grzyby shitake nadają się do marynowania, zatem śmiało można wykonywać z nich przetwory. W Polskich sklepach dostępne są z reguły w formie suszonej i pokrojonej na kawałki lub na plasterki.
Polecane produkty:
![]() |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej... |
![]() |
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Siwulski M., Lisiecka J., Sobieralski K., Sas-Golak I., Jasińska A., Biologia, właściwości żywieniowe oraz uprawa twardziaka jadalnego Lentinula edodes, Postępy Nauk Rolniczych, 2011.
- Siwulski M., Sobieralski K., Wykorzystanie podłoża po uprawie twardziaka shiitake do uprawy boczniaka, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 466/1999.