Widłak

Widłak (łac. Lycopodium) to rodzaj powszechnie występującej rośliny z rodziny widłakowatych. Tak naprawdę nazwa ta obejmuje aż około 40 różnych gatunków, spośród których najczęściej mówi się o widłaku goździstym, widłaku wrońcu czy widłaku spłaszczonym. W Polsce znaleźć można 9 gatunków widłaków, a wszystkie one są objęte ochroną.

Widłak – charakterystyka

Widłaki występują na terenie całej Polski i są dość charakterystyczne w swoim wyglądzie, przez co trudno pomylić je z innymi roślinami. Podstawowymi przedstawicielami rodziny są:

• widłak spłaszczony (inaczej: widlicz spłaszczony, łac. lycopodium complanatum) – ma czołgające się pędy ziemne, z charakterystycznymi gałązkami nadziemnymi podnoszącymi się ku górze. Pędy boczne tej rośliny wypuszczają do 6 kłosów zarodnikowych osadzonych na długich, rozwidlonych szypułkach;
• widłak wroniec (inaczej: wroniec widlasty, łac. huperzia selago) – ma wzniesione pędy jednakowej długości osiągające do 15 cm. Nie ma natomiast kłosa zarodniowego. Zarodnie znajdują się w tzw. pachwinach liści. Spotkać go możemy na terenach cienistych lasów liściastych, a także na zboczach i skałach;
• widłak jałowcowaty (łac. lycopodium annotinum) – ma długie, czołgające się pędy z prosto wzniesionymi, widlastymi gałązkami. Porasta widne lasy i bory, nierzadko w pobliżu miejsc wilgotnych i mokrych;
• widłak goździsty (łac. lycopodium clavatum) – ma długie, czołgające się pędy zakończone wyraźnymi, białymi włosami. Występuje na terenie całej Polski. Jego kłosy zarodniowe osadzone są na długich szypułkach.

Widłaki mogą mieć różne wymagania glebowe czy stanowiskowe, wszystko zależy od ich poszczególnych rodzajów. Są roślinami zarodnikowymi, jednak ich rozmnażanie się stanowi proces długi i bardzo skomplikowany. Wykazano, że od chwili wykiełkowania zarodnika do momentu wytworzenia się liści mija aż około 20 lat.

Widłak – właściwości prozdrowotne

W ziołolecznictwie wykorzystuje się najczęściej części widłaka goździstego. Ma on właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Hamuje rozwój bakterii zwłaszcza w układzie moczowym, jest więc wykorzystywany do przyrządzania naparów przeznaczonych do picia. Jednocześnie łagodzi symptomy kamieni nerkowych czy zapalenia pęcherza moczowego. Zmniejsza duszności i bolesne skurcze mięśni, wspiera rekonwalescencję po wszelkich chorobach wątroby. W odniesieniu do układu pokarmowego może leczyć hemoroidy oraz zaparcia, poprawiając perystaltykę jelit. Na koniec warto wspomnieć, że przyspiesza gojenie się ran i uszkodzeń skóry, podobnie jak czyni to znana wszystkim babka lancetowata.

Zastosowanie widłaków

Widłaki mogą być wykorzystywane jako surowiec wielu różnych dziedzin przemysłu. Są łatwopalne, głównie ze względu na wysoką zawartość tłuszczów. Właśnie dlatego często stosuje się je w przemyśle filmowym do różnorakich efektów specjalnych. Bywają też dodatkiem do wyrobów lateksowych, w tym prezerwatyw czy jednorazowych rękawiczek. Dodatek sproszkowanego widłaka do leków, suplementów diety czy kosmetyków sprawia, że tabletki lub proszek nie sklejają się ze sobą, przez co mogą być komfortowo stosowane.

Widłak – czy jest bezpieczny?

Użycie widłaka w przemyśle kosmetycznym lub farmakologicznym w Polsce jest ograniczony z tego względu, że roślina ta może wywoływać reakcję uczuleniową. Niektóre osoby predysponowane doświadczają łagodnych stanów zapalnych skóry lub układu pokarmowego, inne zaś przechodzą ostre ataki astmy oskrzelowej. Nie jest to więc roślina obojętna dla organizmu każdego człowieka.

Acerola organiczna Suplement diety Acerola to przede wszystkim źródło naturalnej witaminy C. Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, przyczynia się do zmniejszenia zmęczenia i znużenia, pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Cesarczyk-Twarogowa J., Widłaki, ich występowanie i znaczenie lecznicze, 1955.
2. Zemanek B., Encyklopedia biologiczna, Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 2000.