Bazofile należą do grona granulocytów (wspólnie z eozynofilami i neutrofilami), które z kolei są frakcją leukocytów (krwinek białych) komórek układu immunologicznego niezbędnych do zachowania wysokiej odporności i walki z infekcjami. Biorą udział m.in. w reakcjach immunologicznych natychmiastowych.
Charakterystyka bazofilów
Bazofile nazywane są również granulocytami zasadochłonnymi, ponieważ zawierają w swojej cytoplazmie ziarnistości wybarwiające się barwnikami zasadowymi. Stanowią zazwyczaj mniej niż 1% całej puli leukocytów, co daje normę w przypadku osób zdrowych 100-150 na 1 mikrolitr krwi krążącej. Bazofile krążą w krwiobiegu przez kilka godzin, po czym przenikają do tkanek. Nie wykazują zdolności do fagocytozy, jednak mimo tego ich rola w układzie odpornościowym jest znaczna. Przy pobudzeniu uwalniają ze swoich ziarnistości różnorodne czynniki, w tym heparynę (o działaniu przeciwzakrzepowym), histaminę, serotoninę oraz cytokiny.
Pod względem budowy bazofile mają rozmiary 7-11 μm, zwykle dwupłatowe jądro komórkowe i charakteryzują się występowaniem w cytoplazmie licznych okrągłych, zasadochłonnych ziaren, barwiących się odczynnikiem Wright-Giemsa i błękitem toluidyny.
Bazofile – funkcje
Bazofile wnikają do tkanek, gdzie wydzielają białka oraz cytokiny. Zawierają w sobie histaminę i heparynę, podobnie jak komórki tuczne. Po aktywacji czynnikiem uwalniającym histaminę z limfocytów T wydzielają nie tylko histaminę, ale i inne mediatory stanu zapalnego, wspierając walkę z różnego rodzaju infekcjami. Dodatkowo są niezbędne w reakcjach nadwrażliwości typu natychmiastowego. Reakcje takie obejmują stany od łagodnej pokrzywki do wstrząsu anafilaktycznego. Bazofile uczestniczą w reakcjach alergicznych, dzięki zdolności wiązania na swojej powierzchni immunoglobulin IgE. Profil działania granulocytów zasadochłonnych jest zbliżony do profilu działania komórek tucznych, rozmieszczonych w tkankach w całym ciele.
Bazofile – wysoki poziom
Podwyższony poziom bazofilów (tzw. bazofilia) stwierdza się najczęściej w przebiegu różnego rodzaju alergii oraz po przebytych infekcjach, które wymuszały na układzie immunologicznym wzmożoną produkcję leukocytów. Inne możliwe przyczyny podwyższonego poziomu bazofilów:
- choroby nowotworowe;
- cukrzyca;
- gruźlica;
- choroba Leśniowskiego-Crohna;
- niedoczynność tarczycy;
- choroby autoimmunologiczne, w tym reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), toczeń rumieniowaty układowy czy zespół Sjogrena.
Wzrost poziomu bazofilów nie wiąże się z wystąpieniem charakterystycznego obrazu klinicznego. Jest ich zbyt mało w porównaniu do innych leukocytów, aby miało to większe znaczenie. Zazwyczaj u pacjenta obserwuje się jednak objawy związane z toczącą się infekcją, np. ból gardła przy anginie, wysypka i świąd skóry przy alergii lub duszności przy zapaleniu płuc.
Bazofile – niski poziom
Niski poziom bazofilów w krwiobiegu (bazopenia) zdarza się niezwykle rzadko. Omawianych komórek jest w ustroju na tyle mało, że zwykle nie stwierdza się dodatkowego spadku tej ilości. Jeśli jednak taka sytuacja się przydarzy, może wskazywać na:
- przewlekły stres;
- znaczne spadki odporności, np. przy AIDS;
- chemioterapię, radioterapię i leczenie immunosupresyjne;
- ciężkie zapalenie płuc;
- gorączkę reumatoidalną.
W większości przypadków bazopenia przebiega bezobjawowo. Podobnie jak przy wysokim poziomie bazofilów, występujące objawy dotyczą przyczyny (choroby), a nie samego faktu zmian poziomu granulocytów zasadochłonnych. Poziom bazofilów można określić na podstawie zwykłej morfologii krwi. Jej koszt wynosi około 10 zł, zwykle jednak jest wykonywana w ramach NFZ.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Górski J., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Gawinowska M., Specjalski K., Chełmińska M., Łata J., Zieliński M., Zastosowanie testu aktywacji bazofilów w diagnostyce nadwrażliwości na kwas acetylosalicylowy, Pneumonologia i Alergologia Polska, 83/2015.
- Kopeć-Szlęzak J., Rola granulocytów zasadochłonnych (bazofili) w świetle badań z ostatnich lat, Journal of Transfusion Medicine, 2/2016.
