Foliany

Foliany to ogólna nazwa stosowana w odniesieniu do grupy związków wykazujących działanie zbliżone do kwasu foliowego, który jest powszechnie znany i określany jako witamina B9. Mianem tym nazywa się więc zarówno kwas foliowy, jak i jego pochodne, które są tak ważne w diecie każdego człowieka. W niektórych przypadkach pojawia się nawet konieczność dodatkowej suplementacji tych związków, np. u kobiet ciężarnych i karmiących piersią.

Foliany – charakterystyka

Mówiąc jeszcze dokładniej, foliany to kwas foliowy występujący naturalnie w przyrodzie, a więc wszelkie związki będące jego pochodnymi i dostarczane do organizmu wraz z dietą. Kwas foliowy składa się z zasady pterydynowej, kwasu p-aminobenzoesowego (PABA) oraz kwasu glutaminowego. Występuje przede wszystkim jako koniugat poliglutaminianowy. Poszczególne foliany różnią się między sobą stopniem utlenienia pierścienia pterydyny oraz liczbą reszt kwasu glutaminowego.

Foliany wykazują dobrą rozpuszczalność w wodzie (podobnie jak inne witaminy z grupy B) oraz wrażliwość na działanie wysokich temperatur, promieni UV i pH środowiska. Podczas przechowywania żywności ulegają utlenianiu do postaci gorzej przyswajalnych. Niestety są jednocześnie wrażliwe na procesy kulinarne i technologiczne. Przykładowo straty folianów podczas wypiekania chleba wynoszą nawet do 30% i zależą od czasu i temperatury wypieku, natomiast gotowanie oraz przetwarzanie warzyw prowadzi do strat folianów sięgających nawet 70% ich zawartości wyjściowej.

Źródła folianów w diecie człowieka

Foliany występują powszechnie w produktach żywnościowych, zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego, przy czym znacznie więcej jest ich jednak w roślinach. Najbogatszymi źródłami tych związków są:

• warzywa liściaste – zwłaszcza sałata, jarmuż, szpinak, kapusta;
• brokuły;
• kalafiory;
• szparagi;
• brukselka;
• zielony groszek;
• bób;
• buraki;
• pomidory;
• orzechy;
• słonecznik;
• pełne ziarna zbóż i produkty pełnoziarniste;
• owoce cytrusowe.

I wiele innych. Są one tak mocno rozpowszechnione, że tak naprawdę ciężko o niedobory pokarmowe z nimi związane. Każdego dnia, nawet o tym nie wiedząc, dostarczamy je organizmowi. Jedynie niewielkie ilości folianów są syntezowane przez mikroflorę jelitową, nie pokrywają one jednak dziennego zapotrzebowania. Jeśli chodzi o produkty pochodzenia zwierzęcego, niewielkie ilości folianów znaleźć można w jajkach, serach, mleku i produktach mlecznych oraz mięsie. Folianów nie zawierają natomiast ryby i większość owoców. W diecie przeciętnego Polaka głównym źródłem folianów są produkty zbożowe.

Foliany – właściwości zdrowotne

Foliany są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania komórek organizmu, w szczególności układu krwiotwórczego i układu nerwowego. Ich uczestnictwo w metabolizmie kwasów nukleinowych, zwłaszcza syntezie puryn i pirymidyn, ma ogromne znaczenie podczas syntezy DNA w szybko dzielących się komórkach organizmu. Właśnie dlatego kobietom ciężarnym rekomenduje się suplementację kwasu foliowego podczas przygotowań do ciąży i przez cały okres jej trwania. Dodatkowo foliany biorą udział w wytwarzaniu aminokwasów i białek, co ma znaczenie przez całe życie człowieka.

Niedobór folianów

Niedobór folianów jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet ciężarnych, ponieważ może wpływać na rozwój wad cewy nerwowej u płodu i wystąpienie licznych, trwałych zaburzeń neurologicznych. Wzrasta ryzyko miażdżycy, niedokrwistości i chorób sercowo-naczyniowych. U osób dorosłych charakterystycznymi objawami niedoboru folianów są:

• senność;
• ospałość;
• przewlekłe zmęczenie;
• spadki odporności;
• zaburzenia trawienia;
• duszności.

Wzrasta też tendencja do owrzodzeń błon śluzowych jamy ustnej.

	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej...
	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Czeczot H., Kwas foliowy w fizjologii i patologii, Postepy Hig Med Dosw., 2008; 62: 405-419.
2. Mrozikiewicz A., Opoń D., Drews K., Kaczmarek P., Wielgoś M., Sieroszewski P., Stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie suplementacji aktywnych folianów, choliny i witamin B6 i B12 w okresie przedkoncepcyjnym, ciąży i połogu, 2024.