Przemęczenie to długotrwałe wyczerpanie fizyczne i/lub emocjonalne, które nie przemija pomimo odpoczynku. Przyczyn tego stanu jest wiele, a na sporą część mamy jednak realny wpływ. Jak temu przeciwdziałać, jak rozpoznać problem i co warto o nim wiedzieć?
Przemęczenie – przyczyny
Zmęczenie jest współcześnie najczęściej doświadczanym, uwarunkowanym wieloczynnikowo stanem zarówno wśród młodzieży czy dzieci, jak i osób dorosłych. Przemęczenie stanowi dalszy, rozwinięty bardziej problem. Pojawia się w momencie, gdy zmęczenie spotęguje się i zostanie zbagatelizowane, co jest w dzisiejszych czasach niezmiernie częste. Można zatem stwierdzić, że przemęczenie jest przewlekłym, chronicznym zmęczeniem, dlatego klasyczny odpoczynek (np. jedna przespana noc czy masaż relaksacyjny) nie wpływa już na eliminację tego stanu.
Zobacz również: Suplementy na zmęczenie.
Do wystąpienia przemęczenia predysponuje więc klasyczne zmęczenie, jednak bagatelizowane. W krajach wysokorozwiniętych szczególnie często zaobserwować można sytuację, w której człowiek dąży do kolejnych osiągnięć na polu zawodowym, sportowym, prywatnym. Jeśli nie ma w tych działaniach balansu, a więc równowagi między odpoczynkiem i potrzebami ciała, a dążeniem do celów, szybko pojawi się zmęczenie, a następnie przemęczenie.
Czynnikami ryzyka przemęczenia są przede wszystkim:
- zbyt mała ilość snu w ciągu doby;
- nieodpowiednia dieta (uboga w witaminy, minerały i węglowodany);
- niedokrwistość;
- choroby przewlekłe (zwłaszcza choroby hormonalne, choroby autoimmunologiczne, choroby onkologiczne);
- menopauza;
- andropauza;
- przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej;
- silny, przewlekły stres w życiu codziennym;
- stosowanie używek.
Jak zatem widać, na większość tych czynników możemy skutecznie wpływać.
Zobacz również: Witaminy na zmęczenie i brak energii.
Oznaki przemęczenia
Przemęczenie to stan wyczerpania fizycznego i/lub psychicznego, który znacznie przekłada się na jakość życia codziennego. W jego przebiegu pojawiają się m.in.:
- senność;
- brak energii i witalności;
- niechęć do podejmowania się jakichkolwiek działań wymagających większego zaangażowania, bez względu na to, jakiego aspektu życia dotyczą;
- brak motywacji;
- problemy z pamięcią, koncentracją, skupieniem się na jednej czynności;
- ogólne osłabienie organizmu, a więc tendencja do częstych infekcji, a jeśli one wystąpią, są przechodzone ciężej i dłużej;
- wahania nastroju, pogorszenie samopoczucia, a nawet stany depresyjne;
- dolegliwości bólowe odczuwane bez konkretnego powodu (tzw. bóle psychosomatyczne, bóle idiopatyczne).
Przy dłużej trwającym przemęczeniu obserwuje się ponadto objawy takie jak:
- bóle brzucha;
- nudności;
- wymioty;
- zaparcia;
- niestrawność;
- stan podgorączkowy;
- zaburzenia rytmu serca;
- powiększenie węzłów chłonnych.
Nie wynikają one jednak z realnych chorób. Warto zaznaczyć, że przewlekłe przemęczenie predysponuje do rozwoju rzeczywistych problemów zdrowotnych, ponieważ wpływa na zwiększenie poziomu wolnych rodników tlenowych, a więc stresu oksydacyjnego. Z kolei stres oksydacyjny jest kluczowym czynnikiem ryzyka licznych chorób cywilizacyjnych, będących tak poważnym zagrożeniem w dzisiejszych czasach.
Sposoby na przemęczenie
Przemęczenie leczy się tak samo, jak zwykłe zmęczenie, z tą różnicą, że działania powinny trwać wyraźnie dłużej. Nie wystarczy jedna przespana noc czy weekendowy wyjazd w góry. Jeśli doszło do przemęczenia organizmu, należy poświęcić więcej czasu na terapię. Bywa konieczne systematyczne chodzenie spać w wyznaczonych godzinach, aby każdej nocy przesypiać co najmniej 6 godzin (optymalnie 8 godzin, a nawet 9), a także dłuższy wyjazd na wczasy przy jednoczesnym dbaniu o inne aspekty balansu w swoim życiu. Konieczne są:
- zbilansowana, zdrowa dieta, obfitująca w owoce i warzywa oraz źródła pełnowartościowego białka, antyoksydantów, kwasów Omega 3;
- suplementacja koenzymu Q10, witaminy D3, żeń-szenia, guarany, kreatyniny i innych związków, które przyczyniają się do zwiększenia energii;
- dbanie o higienę snu;
- ograniczenie korzystania z mediów społecznościowych, komputera, telefonu;
- niebranie na siebie większej ilości obowiązków zawodowych, niż to konieczne, a także unikanie zostawania w pracy po godzinach;
- utrzymywanie dobrych relacji z bliskimi, systematyczne spędzanie czasu z bliskimi;
- codzienny relaks i dbanie o rozwijanie swoich pasji.
Przy przemęczeniu niezwykle pomocne są sesje z doświadczonym psychoterapeutą. To nic wstydliwego, w dzisiejszych czasach wiele osób z nich korzysta z bardzo dobrym efektem, a niekiedy już po 1-2 wizytach odczuć można spokój psychiczny i poprawę stanu emocjonalnego, bez czego niemożliwa jest walka z przemęczeniem i jego konsekwencjami.
Polecane produkty:
Koenzym Q10 naturalny
Koenzym Q10 bioalgi to wysokiej jakości, naturalny suplement diety. Innowacją jest wyjątkowo wysoka biodostępność (wchłanialność). Jest ona aż 500 procent wyższa niż w przypadku jakiegokolwiek, konwencjonalnego koenzymu Q10. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Duda M., Zmęczenie jako współczesne zagrożenie cywilizacyjne, Wydawnictwo UR, 1/2017.
- Maciejczyk M., Zmęczenie : przyczyny, objawy, zapobieganie, Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 26, 18-27, 2007.
- Stępka E., Basińska M., Zmęczenie przewlekłe a strategie radzenia sobie ze stresem w pracy u funkcjonariuszy policji, Medycyna Pracy 2014;65(2):229-238.
- Kopacz T., Zespół przewlekłego zmęczenia jako problem terapeutyczny, Sztuka Leczenia 2014, nr 3-4 str. 45-54.