Chroniczne zmęczenie

Chroniczne zmęczenie jest poważnym problemem współczesnej populacji i przeważnie wiąże się ze stylem życia. Dbając o właściwe nawyki oraz harmonię między obowiązkami a relaksem można skutecznie mu przeciwdziałać. Jest to ważne, ponieważ długo utrzymujące się zmęczenie wpływa negatywnie na samopoczucie, zdrowie psychiczne, a nawet zdrowie fizyczne.

Chroniczne zmęczenie – przyczyny

Zespół chronicznego zmęczenia zaliczany jest do grona chorób medycznie niewyjaśnionych. Objawy są wprawdzie widoczne u pacjenta i przyjmują pewien określony schemat, mimo tego dokładne przyczyny wciąż nie są znane. Udało się zidentyfikować najważniejsze czynniki ryzyka prowadzące do zmęczenia i są to:

• szybkie tempo życia, pogoń za awansami i zdobywaniem kolejnych szczebli w karierze zawodowej, nadmiar obowiązków;
• zbyt częste i intensywne treningi przy braku dni nietreningowych niezbędnych do regeneracji organizmu;
• uboga w węglowodany, minerały, witaminy i antyoksydanty dieta, zwłaszcza bazująca na produktach wysokoprzetworzonych;
• niewysypianie się, różnego rodzaju problemy ze snem;
• całkowity brak aktywności fizycznej i przebywania na świeżym powietrzu czy słońcu;
• stosowanie używek, zwłaszcza alkoholu i papierosów;
• zaburzenia w obrębie flory bakteryjnej jelit, zarówno w związku z nieodpowiednią dietą, jak i chorobami jelit czy antybiotykoterapią;
• choroby przewlekłe różnego rodzaju, zwłaszcza przebiegające z długo utrzymującym się bólem czy stanem zapalnym;
• niski poziom nawodnienia organizmu przez dłuższy czas;
• nadwaga i otyłość.

Takich czynników jest znacznie więcej i mogą one wywoływać zarówno zmęczenie psychiczne, jak i zmęczenie fizyczne.

Chroniczne zmęczenie – objawy

Chroniczne zmęczenie diagnozowane jest wówczas, gdy spełnione zostają następujące kryteria związane z obrazem klinicznym:

• zmęczenie utrzymujące się stale lub przynajmniej kilka razy w tygodniu przez okres minimum 6 miesięcy;
• znaczna redukcja wcześniejszego poziomu aktywności codziennej i fizycznej w związku z odczuwanym zmęczeniem;
• zaburzenia pamięci i koncentracji;
• złe samopoczucie i zmęczenie narastające po dodatkowym wysiłku fizycznym bądź umysłowym;
• bóle mięśni i bóle stawów;
• zaburzenia widzenia;
• bóle głowy;
• brak chęci do podejmowania się hobby oraz do aktywności seksualnej;
• problem z utrzymaniem równowagi lub tendencja do stanów przedomdleniowych.

Konsekwencje chronicznego zmęczenia mogą być naprawdę poważne. W początkowym stadium dana osoba nie ma chęci do pracy zawodowej czy obowiązków domowych, jest rozdrażniona i pogarszają się jej relacje interpersonalne. Odczuwa senność i osłabienie, a jej odporność spada, podobnie jak wydajność wykonywanych zadań. Na dłuższą metę może to doprowadzić nawet do wystąpienia zaburzeń psychicznych, w tym silnej depresji i poczucia bezsensu. Chroniczne zmęczenie przyczynia się do wzrostu poziomu wolnych rodników tlenowych i do procesów utleniania na poziomie komórkowym. To z kolei, jest poważnym czynnikiem ryzyka chorób cywilizacyjnych, w tym chorób autoimmunologicznych. Zaliczamy do nich między innymi nowotwory, schorzenia neurodegeneracyjne, alergie, nieswoiste zapalenia jelit, cukrzycę typu II i wiele innych. Przy chronicznym zmęczeniu bardzo charakterystyczne są objawy fizyczne, takie jak przewlekłe dolegliwości bólowe, zaostrzenie chorób przewlekłych somatycznych, bruksizm, obniżenie progu bólu.

Zobacz również: Witaminy na zmęczenie i brak energii.

Chroniczne zmęczenie – diagnostyka i leczenie

Chroniczne zmęczenie diagnozowane jest w gabinecie psychoterapeuty lub psychiatry. Wykorzystuje się w tym celu specjalistyczne skale oraz bazuje się na wywiadzie zdrowotnym z pacjentem. Bardzo często już po zachowaniu człowieka widać, czy zmaga się z przewlekłym zmęczeniem. Uzupełniająco należy wykonać szczegółowe badania laboratoryjne krwi, aby wykluczyć poważne problemy zdrowotne, z których może wynikać przewlekłe zmęczenie i towarzyszące mu objawy. Jedyną skuteczną opcją leczenia jest natomiast leczenie przyczynowe.

Oznacza to, że jeśli chroniczne zmęczenie wiąże się z nadmiarem obowiązków zawodowych i wypaleniem zawodowym, należy udać się na długi urlop lub poprosić kadrę zarządzającą o zmniejszenie liczby danych obowiązków. Jeśli jest to niemożliwe, warto rozważyć zmianę pracy – tutaj najlepiej kierować się z twierdzeniem, że zdrowie ma się tylko jedno, a możliwych miejsc pracy jest wiele. Z kolei jeśli przewlekłe zmęczenie wiąże się z treningami fizycznymi, warto zmienić nieco plan treningowy oraz zadbać o regenerację organizmu. Bardzo dobrym pomysłem zarówno przy zmęczeniu psychicznym, jak i fizycznym są systematyczne konsultacje psychoterapeutyczne.

Domowe sposoby na chroniczne zmęczenie

Do domowych sposobów na chroniczne zmęczenie zaliczyć można:

• modyfikację diety na taką, która dostarcza dużej ilości witamin, minerałów i antyoksydantów, a ich dobrymi źródłami są przede wszystkim świeże owoce i warzywa oraz produkty pełnoziarniste;
• picie przynajmniej 1,5 l wody dziennie;
• suplementację witaminy C, witaminy D, koenzymu Q10, Chlorelli i Spiruliny;
• detoksykację i oczyszczenie organizmu z toksyn, śladowych ilości metali ciężkich, związków chemicznych itd.;
• systematyczną aktywność fizyczną na świeżym powietrzu o umiarkowanej intensywności przy biernym trybie życia;
• zwolnienie tempa życia, jeśli jest ono zbyt szybkie, w tym urlop o charakterze relaksacyjnym;
• suplementację adaptogenów i ziół dodających energii;
• znalezienie każdego dnia przynajmniej godziny czasu wyłącznie dla siebie, na spełnianie własnych pasji, medytację, masaż;
• rezygnację z używek.

Takich metod jest naprawdę wiele, a najlepiej dobierać je metodą prób i błędów do własnych preferencji i potrzeb. Niekiedy na efekty należy zaczekać nawet kilka tygodni, dlatego nie warto poddawać się już po kilku dniach, jeśli zmęczenie nie mija. Jeśli jednak utrzymuje się powyżej kilku tygodni pomimo zmian w nawykach dnia codziennego, należy udać się do specjalisty.

Koenzym Q10 naturalny Koenzym Q10 bioalgi to wysokiej jakości, naturalny suplement diety. Innowacją jest wyjątkowo wysoka biodostępność (wchłanialność). Jest ona aż 500 procent wyższa niż w przypadku jakiegokolwiek, konwencjonalnego koenzymu Q10. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Kopacz T., Zespół przewlekłego zmęczenia jako problem terapeutyczny, Sztuka Leczenia, 3-4/2014.
2. Duda M., Zmęczenie jako współczesne zagrożenie cywilizacyjne, Wydawnictwo UR, 1/2017.
3. Urbańska J., Zmęczenie życiem codziennym, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych, Poznań 2010.