Hormony przysadki mózgowej są niezmiernie ważne w zachowaniu ogólnego zdrowia całego organizmu, ponieważ pośrednio lub bezpośrednio wpływają na wszystkie niemal układy. Diagnostyką i leczeniem zaburzeń czynności przysadki mózgowej zajmuje się lekarz endokrynolog, nierzadko we współpracy z neurologiem. Jakie są najważniejsze hormony przysadki?
Część przednia przysadki mózgowej
Część przednia przysadki mózgowej nazywana jest również przednim płatem. W tym miejscu syntezowane są następujące hormony:
- hormon wzrostu (GH) – stanowi łańcuch polipeptydowy składający się ze 191 aminokwasów. Wpływa przede wszystkim na wzrost i rozwój organizmu, zatem ma kluczowe znaczenie u dzieci i młodzieży. Udowodniono jednak, że dodatkowo wspiera laktację u kobiet po porodzie, działa anabolicznie w stosunku do białek, uczestniczy w przemianie tłuszczów i węglowodanów oraz stymuluje metabolizm;
- prolaktyna (PRL) – jest peptydowym hormonem wytwarzanym w rytmie okołodobowym. Reguluje ponad 300 procesów organizmu, jednak za jej podstawową rolę uznaje się stymulowanie i podtrzymywanie laktacji oraz udział w procesie reprodukcji. Dodatkowo utrzymuje prawidłową homeostazę organizmu;
- hormon tyreotropowy (TSH) – pobudza wydzielanie hormonów tarczycy, a dodatkowo pobudza rozpad tkanki tłuszczowej, reguluje czynność układu nerwowego, wspiera wchłanianie glukozy w przewodzie pokarmowym, wspiera dobre samopoczucie, przeciwdziałając depresji;
- hormon luteinizujący (LH) – u kobiet odpowiada za stymulację owulacji, utrzymanie prawidłowego cyklu miesiączkowego oraz pobudzanie syntezy progesteronu, natomiast u mężczyzn pobudza syntezę testosteronu w jądrach. Wszystko to jest niezbędne do rozwoju cech płciowych oraz płodności;
- hormon folikulotropowy (FSH) – wpływa na spermatogenezę u mężczyzn oraz stymulację dojrzewania pęcherzyków jajnikowych u kobiet;
- hormon adrenokortykotropowy (ACTH) – pobudza wydzielanie kortyzolu i innych hormonów zaliczanych do glikokortykosteroidów, produkowanych przez nadnercza. Dodatkowo wzmacnia ogólną odporność organizmu, reguluje ciśnienie tętnicze oraz wpływa na metabolizm białek, węglowodanów oraz tłuszczów;
- endorfiny – silnie oddziałują na receptory opiatowe zlokalizowane w mózgu, wpływając na potęgowanie uczucia przyjemności oraz utrzymując dobre samopoczucie. Dodatkowo zmniejszają odczuwanie bólu i sprawiają, że czujemy się pełni energii.
Przedni płat przysadki mózgowej produkuje największą liczbę hormonów. Częstym problemem jest jednak niedoczynność lub nadczynność przysadki mózgowej, co ma wyraźnie zaznaczone konsekwencje zdrowotne. W pierwszej kolejności zawsze należy oznaczyć poziom poszczególnych hormonów na podstawie badania krwi. Przy wynikach nieprawidłowych należy wykonać badania obrazowe przysadki mózgowej, np. rezonans magnetyczny.
Część środkowa przysadki mózgowej
W części środkowej przysadki mózgowej dochodzi do produkcji:
- proopiomelanokortyny – polipeptyd prekursorowi ulegający obróbce potranslacyjnej specyficznie dla określonej tkanki, dając w rezultacie aktywne biologicznie hormony peptydowe;
- melanotropiny – przyczynia się do ciemnienia skóry i wpływa na adaptację wzroku do ciemności. Dodatkowo warunkuje resyntezę rodopsyny.
O tych hormonach przysadki mówi się jednak rzadziej, niż ma to miejsce w przypadku tych omówionych wcześniej.
Część tylna przysadki mózgowej
W części tylnej przysadki mózgowej nie następuje synteza hormonów, lecz ma miejsce ich magazynowanie. Trafiają tu z podwzgórza, które umiejscawia się nieopodal. Tak więc tylny płat przysadki mózgowej przechowuje:
- oksytocynę (OT) – pobudza do skurczu mięsień gładki macicy podczas porodu oraz warunkuje rozszerzanie się kanału rodnego, przyczynia się do laktacji;
- wazopresynę (ADH) (hormon antydiuretyczny) – kurczy mięśnie naczyń krwionośnych i zwiększa resorpcję zwrotną wody w nerkach.
Po czym, w zależności od zapotrzebowania organizmu, uwalnia je do krwiobiegu, aby mogły wywierać swoje korzystne działanie na ustrój.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Chęcińska-Maciejewska Z., Korek E., Pawłowska A., Piątek J., Krauss H., Rola hormonu wzrostu, insulinopodobnego czynnika wzrostu typu 1 oraz greliny w rozwoju somatycznym płodu, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 3/2016.
