Odczulanie (inaczej: immunoterapia alergenowa), to jedna z metod walki przyczynowej z alergią. Wyróżnia się największą skutecznością i u wielu osób pozwala na faktyczne pozbycie się choroby. Terapia powinna być prowadzona pod okiem doświadczonego alergologa po wykluczeniu ewentualnych przeciwwskazań. Jest procesem czasochłonnym i wymagającym zaangażowania pacjenta.
Odczulanie – na czym polega?
Głównym celem odczulania jest uzyskanie tolerancji na alergen. Dlatego terapia polega na podawaniu bezpośrednio do organizmu pacjenta małych, rozcieńczonych (osłabionych) dawek alergenu wywołującego u niego objawy. Mogą być one podawane w formie tabletek, inhalacji lub nawet iniekcji podskórnych. Należy jednak pamiętać, że jest to proces wymagający czasu i regularności. Odczulanie trwa 3-5 lat, a alergen powinien być podawany przez pierwsze 2-3 miesiące co 1-2 tygodnie, później zaś co 4-5 tygodni.
Wybór odpowiedniej metody odczulania zależy przede wszystkim od wieku pacjenta i rodzaju alergii. Przykładowo, nie istnieje możliwość leczenia alergii na jad osy czy pszczoły przy pomocy kropli lub tabletek podjęzykowych. W tym przypadku możliwe jest zastosowanie wyłącznie zastrzyków podskórnych. Po otrzymaniu alergenu pacjent pozostaje około 20-30 minut na obserwacji. Dzięki temu można wdrożyć postępowanie ratunkowe w sytuacji, gdy organizm mimo słabej dawki alergenu zbyt intensywnie zareaguje na jego obecność. Zazwyczaj pomoc nie jest jednak potrzebna.
Odczulanie – wskazania
Odczulanie bardzo dobrze sprawdzi się w leczeniu alergii na pyłki, alergii pokarmowej, alergii na jad owadów błonkoskrzydłych, ale również w przypadku alergicznego nieżytu nosa czy astmy. Udowodniono, że metoda może pomóc nawet u niektórych pacjentów z atopowym zapaleniem skóry. Immunoterapia alergenowa już w pierwszym roku stosowania widocznie i odczuwalnie łagodzi objawy alergii, a efekty po jej zakończeniu utrzymują się wiele lat.
Reakcja organizmu na odczulanie
W pierwszym okresie odczulania organizm przyzwyczaja się do obecności alergenu. Właśnie dlatego mogą pojawić się niepożądane reakcje, które są całkowicie normalne. Trzeba przyzwyczaić się do nich i nie wpadać w panikę, ponieważ stanowią fizjologiczną odpowiedź ustroju na alergen i przeminą samoistnie. W przypadku iniekcji podskórnych najczęściej obserwuje się miejscowy obrzęk i zaczerwienienie w miejscu wkłucia. Nie należy masować tego miejsca, ponieważ nasili to objawy. Przy odczulaniu wziewnym mogą pojawić się objawy charakterystyczne dla alergii wziewnej takie jak katar sienny czy łzawienie oczu, zaś przy podaniu alergenów w tabletkach nierzadko pojawiają się biegunki.
Przy zastosowaniu nowoczesnych, dobrze wystandaryzowanych ekstraktów alergenowych o przedłużonym działaniu (tzw. depot) bardzo rzadko występują reakcje ogólnoustrojowe, np. pokrzywka, wysypka alergiczna czy nasilenie objawów choroby alergicznej. Pojawienie się tych objawów należy zgłosić lekarzowi.
Czy odczulanie jest skuteczne?
Jeśli immunoterapia alergenowa zostanie odbyta w całości, jej skuteczność ocenia się bardzo wysoko. Udowodniono, że zapobiega powstawaniu nowych uczuleń oraz rozszerzaniu się objawów choroby alergicznej na inne narządy. W przypadku alergicznego nieżytu nosa wywołanego pyłkami traw, odczulanie zmniejszy ryzyko pojawienia się kolejnego uczulenia (np. na pyłki drzew lub chwastów), jak również znacznie obniży prawdopodobieństwo zachorowania na astmę oskrzelową.
Odczulanie – przeciwwskazania
Do podstawowych przeciwwskazań do zastosowania metody odczulania zalicza się:
- ciążę i okres karmienia piersią;
- wiek pacjenta poniżej 5 lat i powyżej 50 lat;
- niektóre choroby autoimmunologiczne;
- AIDS;
- czynną chorobę nowotworową;
- uczulenie na wiele alergenów z różnych grup;
- brak współpracy ze strony pacjenta;
- choroby psychiczne;
- czynne infekcje (należy poczekać do ich wyleczenia, aby podać kolejną dawkę alergenu).
Czy odczulanie jest bezpieczne dla dzieci?
Odczulanie jest metodą przeznaczoną również dla dzieci, jednak powinny one ukończyć 5. rok życia. Po tym wieku immunoterapia alergenowa jest całkowicie bezpieczna, a wręcz rekomendowana. Skutki uboczne występują bardzo rzadko, a wyleczenie alergii może znacząco poprawić komfort życia i zapobiec licznym powikłaniom w późniejszym wieku.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bręborowicz A., Skuteczność immunoterapii alergenowej i metody jej oceny. Zależność od rodzaju alergenu i drogi podania, Alergologia Polska, 5/2018.
- Pawliczak R., Zgoda na prowadzenie immunoterapii iniekcyjnej, Alergologia Polska, 6/2019.
- Nittner-Marszalska M., Kowal K., Cichocka-Jarosz E., Odczulanie – immunoterapia alergenowa w pigułce, Warszawa 2022.
