Choroby pasożytnicze nazywane są również parazytozami. To szerokie grono różnych chorób i schorzeń wywołanych infekcjami pasożytniczymi, np. owsikami czy tasiemcami. Lekarz parazytolog zajmuje się diagnostyką chorób pasożytniczych i odzwierzęcych, również tych egzotycznych. Leczenie i obraz kliniczny zależą od rodzaju pasożytów, które spowodowały daną chorobę. Poniżej przedstawione są najczęściej występujące w Polsce choroby pasożytnicze.
Owsica
Owsica jest chorobą wywołaną przez nicienia – owsika ludzkiego. W Polsce to najczęściej diagnozowana parazytoza przewodu pokarmowego, zwłaszcza wśród dzieci do 14. roku życia. Zarażenie następuje w momencie połknięcia jaj inwazyjnych przeniesionych pod paznokciami lub z pościelą, ubraniem, kurzem czy jedzeniem. W ciągu miesiąca w jelicie grubym człowieka owsiki osiągają około 1 cm długości. Poruszające się w okolicy odbytu samice oraz złożone jaja wywołują nocny świąd skóry tej okolicy, który jest najbardziej charakterystycznym objawem choroby. Często jest to jedyny objaw owsicy, jednak przy przewlekłym zakażeniu mogą pojawić się: bladość skóry, cienie pod oczami, utrata apetytu czy miejscowy stan zapalny okolic odbytu.
Leczenie przyczynowe należy zastosować u osoby zarażonej i wszystkich domowników. Jego podstawą jest farmakoterapia, którą zapobiegawczo należy zastosować również 2-4 tygodnie później. Rokowania są pomyślne.
Giardioza
Giardioza to choroba układu pokarmowego spowodowana pierwotniakami Giardia lamblia. Jedynym żywicielem lamblii jest człowiek, który zaraża się przez połknięcie cyst, np. spożywając zakażone owoce czy mięso. Człowiek wydala cysty, które są zakaźne dla otoczenia. Giardioza zazwyczaj przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo, niekiedy jednak mogą pojawić się: bóle brzucha, biegunka czy objawy alergiczne i toksyczne. Szczególnie narażone są osoby z obniżoną odpornością. Również w tym przypadku podstawą leczenia jest farmakoterapia, trwająca średnio 14 dni.
Glistnica
Glistnica jest najczęściej diagnozowaną na świecie parazytozą przewodu pokarmowego, spowodowaną nicieniem, czyli glistą ludzką. Zarażenie następuje w momencie połknięcia dojrzałego jaja, zawierającego larwę. Larwy, uwolnione w przewodzie pokarmowym żywiciela, stopniowo dojrzewając, migrują przez układ wrotny, aż do płuc. Powoduje to kaszel z ich odkrztuszaniem, po czym na nowo połknięte, docierają do jelita cienkiego, w którym dojrzewają do wydzielających toksyny postaci dorosłych. Symptomy zarażenia będą się zmieniać w zależności od stadium rozwojowego glisty i aktualnie zajętego narządu (obraz kliniczny jest niezwykle szeroki). Od objawów układu oddechowego (uporczywy kaszel, duszności), aż do gorączki, wymiotów, zaburzeń trawienia, złego samopoczucia i rozległych stanów zapalnych w organizmie.
Leczenie polega na farmakoterapii, w przebiegu której następuje wydalenie przez człowieka dorosłych postaci pasożyta (o długości 15-35 cm). Niekiedy, zwłaszcza przy nasilonych objawach płucnych, pojawia się konieczność wdrożenia glikokortykoidów do podstawowej farmakoterapii. Jednocześnie pacjentowi zaleca się przestrzeganie diety ubogiej w węglowodany i bogatej w białko.
Tasiemczyce
Tasiemczyce to szerokie grono chorób ludzi i zwierząt, spowodowanych przez robaki płaskie – tasiemce. Robaki te do pełnego rozwoju wymagają co najmniej 2 żywicieli, pośredniego i ostatecznego. Człowiek jest żywicielem ostatecznym dla tasiemca nieuzbrojonego, uzbrojonego i karłowatego oraz bruzdogłowca szerokiego. Objawy są z reguły niespecyficzne, mogą narastać stopniowo w ciągu kilku pierwszych miesięcy od zarażenia i w różnym nasileniu utrzymywać się latami. Do najpowszechniejszych zaliczamy: bóle brzucha, nudności, biegunkę lub zaparcia, zaburzenia łaknienia i nagłe chudnięcie bez konkretnej przyczyny. Diagnostyka tasiemczyc polega na 3-krotnym parazytologicznym badaniu kału oraz weryfikacji wydalonych członów. Lekami z wyboru są natomiast niklozamid lub prazykwantel.
Egzotyczne choroby tropikalne
Choroby pasożytnicze stanowią częsty problem zdrowotny osób podróżujących do krajów gorącej strefy klimatycznej. Niektóre z nich niosą ze sobą ryzyko groźnych powikłań, np. malaria, strongyloidoza, schistosomatoza, inwazyjna postać pełzakowicy oraz filariozy. Zarażenia pasożytami mogą utrzymywać się przez wiele miesięcy w bezobjawowym obrazie. W przypadku niektórych osoba zarażona może natomiast zarażać innych, jednak sama nie doświadcza choroby.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Popielska J., Marczyńska M., Najczęstsze zarażenia pasożytnicze w Polsce, Pediatria po Dyplomie, 5/2012.
- Jasonek J., Szenborn L., Kuchar E., Praktyczne aspekty rozpoznawania i leczenia najczęstszych chorób pasożytniczych, Family Medicine & Primary Care Review, 10/2008.
- Korzeniewski K., Pokorna-Kałwak D., Diagnostyka wybranych chorób pasożytniczych u bezobjawowych pacjentów powracających z tropików, Lekarz POZ, 4/2020.
