Glista ludzka (łac. Ascaris lumbricoides hominis) należy do geohelmintów. Jest pasożytem występującym w jelicie cienkim u około 25% ludności na całym świecie. Pod względem częstości występowania w Polsce, glista ludzka zajmuje 3 miejsce po owsiku i włosogłówce. Nieleczona może doprowadzić do wielu poważnych powikłań zdrowotnych, np. zapalenie płuc czy niedrożność jelit.
Glista ludzka – charakterystyka
Glista ludzka jest największym robakiem obłym jelita cienkiego. Dorosłe osobniki mogą osiągać długość nawet do 35 cm, a jedynym ich gospodarzem jest człowiek. W przewodzie pokarmowym człowieka po kilku godzinach od połknięcia inwazyjnego jaja wylęga się larwa, która przebija ścianki jelita i drogą naczyń poprzez krążenie wrotne przedostaje się do serca, a następnie do płuc. Tutaj osiągają długość około 1,5 mm, niszcząc okoliczne tkanki i stanowiąc przyczynę nacieków płucnych. Następnie w przeciągu 2 tygodni larwy wraz ze śluzem dróg oddechowych trafiają wstecznie do gardła, aby przez połknięcie odkrztuszanej wydzieliny trafić ponownie do układu pokarmowego, gdzie osiągają dojrzałość płciową. Cały cykl powtarza się. Dorosła glista ludzka żyje w jelicie od 1 roku do 2 lat.
Zakażenie glistą ludzką
Do zakażenia człowieka glistą ludzką dochodzi drogą połknięcia dojrzałego jaja, zawierającego larwę (tzw. jajo inwazyjne). Jaja mogą znajdować się w glebie, na powierzchni warzyw i owoców oraz na produktach rolnych. Szczególnie narażone są dzieci bawiące się w piaskownicy, które mogą przypadkowo spożyć piasek zawierający jaja glisty ludzkiej.
Glista ludzka – objawy
W przebiegu glistnicy mogą pojawić się następujące objawy kliniczne:
- pokrzywka i świąd skóry;
- obrzęk twarzy i rąk;
- zapalenie spojówek;
- łzawienie oczu;
- suchy, uporczywy kaszel i inne objawy alergiczne;
- odkrztuszanie, co ma miejsce w późniejszych fazach choroby, gdy glisty przedostają się do gardła, powodując drapanie w nim;
- bóle brzucha;
- wzdęcia;
- nudności i wymioty;
- brak apetytu;
- biegunka tłuszczowa lub zaparcia;
- bezsenność, niespokojny sen;
- nadmierna pobudliwość nerwowa, a niekiedy objawy przypominające padaczkę.
Udowodniono także, że dzieci dotknięte glistnicą rozwijają się znacznie słabiej pod względem fizycznym i umysłowym. Dokładny obraz kliniczny zależy po części od tego, gdzie aktualnie znajdują się pasożyty.
Zobacz również: Choroby pasożytnicze.
Glista ludzka – konsekwencje
Powikłania glistnicy stanowią przyczynę około 60 tysięcy zgonów rocznie na całym świecie. U setek tysięcy zarażonych osób pasożyty te wywołują anemię. Reakcja człowieka na obecność glisty ludzkiej zależy w dużej mierze od wrażliwości osobniczej. Zdarza się, że już jedna glista wywołuje przykre, a nawet poważne konsekwencje. Wędrujące larwy wywołują uszkodzenie ściany jelita i wątroby. Najpoważniejsze zmiany powstają w płucach. Zabłąkane larwy, które z płuc dostały się do nietypowych narządów, wywołują w nich odczyny zapalne.
Glista ludzka – diagnostyka
W przypadku podejrzenia glistnicy wykonuje się testy krwi: morfologię (głównie w kierunku eozynofilii) i pomiar stężenia IgE. Możliwa jest identyfikacja glisty w próbkach kału za pomocą metody PCR. Pomocniczo warto wykonać RTG płuc, aby ocenić, czy pasożyty nie wywołały szkód w ich miąższu.
Glista ludzka – leczenie
Leczenie stosuje się wyłącznie u osób z potwierdzonym rozpoznaniem. Rodzaj zastosowanej farmakoterapii zarażonych pacjentów zależy od gatunku wykrywanych pasożytów jelitowych. W przypadku glisty ludzkiej lekiem z wyboru jest albendazol w tabletkach, podawany w dawce 400 mg jednorazowo u dorosłych i dzieci powyżej 2. roku życia. Można także przepisać pacjentowi mebendazol (w dawce 100 mg co 12 godzin przez 3 dni) lub pyrantel (w jednorazowej dawce 10 mg/kg masy ciała). Nasilone objawy płucne lub alergiczne mogą wymagać podania glikokortykoidów.
Rokowania są dobre, ważne jest jednak, aby jak najszybciej podjąć działania terapeutyczne. Czas leczenia może być inny u każdego pacjenta, a potwierdzeniem usunięcia pasożytów z organizmu są ponowne badania diagnostyczne. Przy stosowaniu odpowiednich leków możliwe jest całkowite usunięcie glisty ludzkiej oraz jej jaj z organizmu.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Własienko A., Kuchar E., Diagnostyka, leczenie i profilaktyka najczęstszych chorób pasożytniczych u dzieci – problemy współczesnego pediatry i specjalisty medycyny rodzinnej, Lekarz POZ, 2/2017.
- Korzeniewski K., Choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego w Polsce, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2016.
- Popielska J., Marczyńska M., Najczęstsze zagrożenia pasożytnicze w Polsce, Pediatria po Dyplomie, 5/2012.
- Hadaś E., Derda M., Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne, Problemy Higieny i Epidemiologii, 95/2014.
