Opryszczka wargowa to choroba wywoływana przez wirusy HSV, a dokładniej – przez HSV-1. Ma charakter przetrwały, co oznacza, że już jedno zachorowanie w życiu skutkuje trwałym pojawieniem się wirusów w organizmie, które znajdują się w stanie latencji i mogą uaktywniać się w momencie spadku odporności. Istnieje wiele domowych metod zwalczających objawy opryszczki wargowej.
Przyczyny opryszczki wargowej
Najczęściej występującą postacią kliniczną zakażenia HSV jest opryszczka błony śluzowej jamy ustnej i skóry okolicy okołowargowej (w skrócie: opryszczka wargowa) wywoływana głównie przez wirusa HSV-1. Do zakażenia opryszczką wargową dochodzi w momencie kontaktu z osobą zakażoną bądź będącą nosicielem wirusa. Choroba przenoszona jest poprzez wydzieliny, takie jak ślina, łzy, wydzieliny z dróg płciowych i układu moczowego, do kontaktu z którymi dochodzi w wyniku przerwania ciągłości skóry lub błon śluzowych. Zakażenie HSV-1 może wystąpić w wyniku dotykania i używania tych samych przedmiotów, co nosiciel wirusa. Wirus opryszczki typu HSV-1 po wniknięciu do organizmu migruje do komórek nerwowych zwoju trójdzielnego. Szczególnym czynnikiem ryzyka ponownego pojawienia się objawów (wyjścia wirusa z latencji) jest spadek odporności.
Zobacz również: Jak wzmocnić odporność?
Objawy opryszczki wargowej
Objawowe zakażenie pierwotne może występować pod postacią m.in.:
- opryszczkowego zapalenia jamy ustnej i dziąseł;
- zanokcicy opryszczkowej;
- tzw. opryszczki zapaśników;
- opryszczkowego zapalenia mózgu;
- wyprysku opryszczkowatego;
- opryszczki genitalnej.
Opryszczka wargowa może wystąpić jednorazowo, jednak przeważnie ma charakter nawrotowy. Z reguły nawroty wykazują już mniej nasilony przebieg i trwają krócej, przy czym dotyczą nawet do 40% osób zakażonych wirusem HSV-1. Na samym początku dochodzi do wystąpienia uczucia mrowienia, pieczenia oraz świądu skóry w miejscu, w którym pojawiają się bolące pęcherzyki wypełnione treścią surowiczą. Po krótkim czasie pęcherzyki pękają, czego następstwem są nadżerki pokrywające się strupem. Całkowity proces gojenia może trwać nawet 2 tygodnie. W przypadku dzieci dodatkowo mogą pojawić się objawy takie jak:
- gorączka;
- powiększenie węzłów chłonnych;
- znaczne osłabienie organizmu;
- pęcherzyki zlokalizowane również na skórze dłoni i twarzy, gdzie wirus dostaje się poprzez ślinę.
Konsekwencją zakażenia wirusem HSV-1 u osób ze znacznie obniżoną odpornością lub u pacjentów z rozległymi zmianami zapalnymi skóry (np. w przebiegu przewlekłych schorzeń dermatologicznych) może być wyprysk opryszczkowy Kaposiego. Obejmuje rozległe zmiany opryszczkowe na ciele.
Opryszczka wargowa – ponowne wystąpienie objawów
Jak już wspomniano, wirus HSV-1 po ustąpieniu objawów nie jest całkowicie eliminowany z organizmu, lecz przechodzi w okres latencji. A więc kolejne czynniki mogą w przyszłości uaktywnić patogeny, prowadząc do ponownego wystąpienia objawów. Takimi czynnikami są przeważnie:
- silny stres;
- infekcje górnych dróg oddechowych;
- fizyczne przemęczenie organizmu;
- nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV;
- urazy w okolicy ust;
- menstruacja u kobiet;
- przyjmowanie leków immunosupresyjnych.
Kolejne epizody zazwyczaj są krótsze i łagodniejsze od pierwszego zakażenia.
Leczenie opryszczki wargowej
Lekiem z wyboru jest acyklowir w postaci maści do stosowania miejscowego, choć u niektórych pacjentów pojawia się konieczność zastosowania go w formie tabletek. Preparat łagodzi ból i przyspiesza gojenie się zmian chorobowych, w szczególności, jeśli został podany w pierwszej dobie wystąpienia choroby lub w okresie prodromalnym. Skuteczność acyklowiru w leczeniu jest bardzo wysoka, a oporność na ten lek wykazuje mniej niż 1% populacji. Uzupełnieniem leczenia podstawowego są liczne domowe sposoby.
Domowe sposoby na opryszczkę wargową
Dawniej popularnością cieszyły się domowe sposoby zwalczania opryszczki wargowej takie jak nacieranie jej złotą biżuterią czy okłady z surowej cebuli. Należy jednak pamiętać, że biżuteria może mieć na swej powierzchni wiele patogenów, a lecznicze działanie złota w stosunku do opryszczki nigdy nie zostało potwierdzone. Z kolei surowa cebula może wywoływać podrażnienia. Bezpiecznymi i sprawdzonymi współcześnie domowymi sposobami wspomagania leczenia objawów opryszczki wargowej są:
- nawodnienie organizmu – zaleca się wypijanie co najmniej 1,5 l wody dziennie, ponieważ woda stanowi podłoże dla wielu reakcji zachodzących w komórkach, także układu immunologicznego. Pozwala efektywniej zwalczać chorobę;
- probiotykoterapia – zarówno w postaci probiotyków aptecznych, jak i naturalnej żywności probiotycznej;
- suplementacja wzmacniająca odporność – warto przyjmować witaminę C, olej z czarnuszki siewnej, acerolę oraz Chlorellę, która oczyszcza organizm z toksyn;
- unikanie stresu i wysypianie się, stwarzając tym samym najlepsze warunki do walki z wirusem;
- okład z miodu – miód ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwzapalne, nie podrażniając przy tym ran w miejscu nadżerek.
Wiele osób poleca kupno przeźroczystych plastrów do stosowania miejscowego, które nakleja się bezpośrednio na zmiany opryszczkowe. Można je zdobyć w każdej aptece.
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Lesiak A., Narbutt J., Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej, Forum Dermatologicum, 4/2017.
- Straface G., Selmin A., Zanadro V., Santis M., Ercoli A., Scambia G. Zakażenie wirusem opryszczki pospolitej podczas ciąży, Dermatologia o Dyplomie, 1/2013.
- Jabłońska S., Majewski S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Czarnecka-Operacz M., Dermatologia w praktyce, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.