Dieta eliminacyjna polega na stałym lub okresowym wyłączaniu z jadłospisu osoby chorej produktu lub grupy produktów podejrzanych o powodowanie alergii. Jest więc metodą diagnostyczną i jednocześnie terapeutyczną w przypadku alergii pokarmowych. Może być stosowana bez względu na wiek, jednak należy pilnować, aby składniki zawarte w wykluczonych produktach dostarczać inną drogą, celem profilaktyki niedoborów pokarmowych.
Na czym polega dieta eliminacyjna?
Dieta eliminacyjna polega na stopniowym wykluczeniu z codziennego jadłospisu produktów, które potencjalnie mogą wywoływać alergię i być sprawcami dolegliwości u danej osoby. Nie należy jednak wykluczać od razu wszystkich podejrzanych o to produktów, ponieważ w ten sposób nigdy nie zidentyfikujemy sprawcy. Najlepiej eliminować po jednym produkcie co 2-3 tygodnie i sprawdzać, czy stan zdrowia uległ poprawie, a objawy przestały występować.
Przykładowo, jeśli podejrzewamy, że jesteśmy uczuleni na orzechy lub mleko, wstępnie wykluczamy wyłącznie jedną grupę, np. same orzechy. Jeśli objawy ustąpią, wykluczenie mleka nie jest konieczne. Jeśli natomiast wciąż się utrzymują, kolejnym krokiem jest eliminacja mleka.
Dieta eliminacyjna nie jest jednak stosowana wyłącznie w przebiegu alergii, ale również innych problemów zdrowotnych. Co więcej, praktykują ją zupełnie zdrowe osoby. Przykładem są:
- dieta bezlaktozowa – wyklucza wszelkie źródła laktozy, np. mleko, sery, maślanki itd.;
- dieta wegańska – wyklucza wszelkie źródła produktów pochodzenia zwierzęcego, np. jajka, mięso, miód, sery;
- dieta wegetariańska – wyklucza produkty mięsne;
- dieta bezglutenowa – wyklucza wszelkie źródła glutenu, czyli białka zbożowego powszechnie występującego choćby w pszenicy;
- dieta bezcukrowa – wyklucza wszelkie źródła cukrów prostych.
Jeśli dieta eliminacyjna ma charakter przewlekły, powinna zostać przygotowana przez doświadczonego dietetyka. Dzięki temu mamy pewność, że nie dojdzie do żadnych niedoborów pokarmowych na przestrzeni najbliższych lat. Innymi słowy, musimy mieć pewność, że każdego rodzaju dieta eliminacyjna dostarczy do organizmu wszelkie niezbędne składniki odżywcze takie jak pełnowartościowe białko, węglowodany złożone, tłuszcze NNKT, pełen pakiet witamin i minerałów oraz antyoksydanty.
Dieta eliminacyjna – wskazania
Podstawowym wskazaniem do diety eliminacyjnej są różnego rodzaju alergie pokarmowe i nadwrażliwości. Taką dietę stosuje się jednak również w przypadku innych chorób przewlekłych. Przykładowo, przy chorobie refluksowej przełyku i wrzodach żołądka należy wyeliminować z jadłospisu produkty bardzo ostre oraz słodycze, ponieważ u większości pacjentów wywołują one nieprzyjemne objawy gastryczne. Z kolei osoby z zespołem jelita drażliwego trwałe wykluczają z menu grzyby, kapustę i groch, które są ciężkostrawne i przyczyniają się do bólu brzucha.
W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszą się diety eliminacyjne takie jak wegańska, wegetariańska, bezglutenowa czy bezlaktozowa. Należy jednak wiedzieć, że o ile nie istnieją problemy zdrowotne zmuszające do eliminacji poszczególnych produktów spożywczych to nie powinno się z nich rezygnować na własną rękę. Podążanie za modą i aktualnymi trendami żywieniowymi nie jest rozsądnym pomysłem i może przyczynić się do problemów zdrowotnych.
Dieta eliminacyjna – przeciwwskazania
Do diety eliminacyjnej w przebiegu alergii nie ma żadnych przeciwwskazań. Jest wręcz zalecana, ponieważ spożycie konkretnych produktów zawierających alergeny powoduje dolegliwości zdrowotne. Jednak przewlekłe diety eliminacyjne praktykowane bez konkretnych problemów ze zdrowiem nie zawsze są wskazane. Przeciwwskazaniami względnymi do samodzielnego usuwania konkretnych grup produktów spożywczych z jadłospisu są:
- ciąża i okres karmienia piersią;
- skrajne niedożywienie;
- awitaminoza, niedobory pokarmowe;
- przewlekłe choroby;
- młody wiek (dzieci, młodzież w okresie wzmożonego wzrostu i rozwoju).
Jeśli powyższe osoby chcą wprowadzić dietę eliminacyjną, powinny skonsultować się z lekarzem prowadzącym oraz z dietetykiem. Jest to możliwe, jednak taka dieta powinna być indywidualnie stworzona, bazując na stanie zdrowia lub stanie fizjologicznym danej osoby.
Polecane produkty:
|
Spirulina i chlorella
Spirulina i chlorella wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, w tym również z metali ciężkich. Ponadto wspiera budowanie naturalnej odporności, odmładzanie organizmu, pomaga w likwidacji zaparć, przyspiesza metabolizm i regenerację uszkodzonych tkanek Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Domoradzki M., Korpal W., Diety eliminacyjne w alergiach pokarmowych, Inżynieria Przetwórstwa Spożywczego, 1/2017.
- Ciborowska H., Ciborowski A, Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
