Alergia sezonowa to alergia występująca jedynie w określonych miesiącach roku. Najczęściej mianem tym określa się alergię wziewną, której objawy rozwijają się w miesiącach największego pylenia roślin (a więc od marca do maja). Diagnostyką i leczeniem alergii sezonowej zajmuje się lekarz alergolog.
Alergia sezonowa – przyczyny
Główną przyczynę objawów sezonowego alergicznego nieżytu nosa w Polsce stanowi alergia wobec pyłku roślin, zwłaszcza wyraźna w populacjach mieszkańców dużych miast. Co ciekawe, alergiczny nieżyt nosa uznaje się za najczęstszą alergiczną chorobę populacji świata. Ziarna pyłku roślin i zarodniki grzybów mikroskopowych, w zależności od lokalizacji, stanowią 4-11% całkowitej masy cząstek zawieszonych w powietrzu atmosferycznym i są wdychane wraz z powietrzem przez każdego człowieka. Niektóre osoby wykazują jednak obniżoną odporność na te cząsteczki, choć przyczyna wspomnianego zjawiska wciąż nie została poznana. Opisując w skrócie, połączenie przeciwciał IgE z antygenami alergenów uwalnia z mastocytów zawartą w nich histaminę i inne hormony (lub białka) powodujące zapalenie – co w konsekwencji daje objawy alergii. Innymi słowy, organizm atakuje tkanki własnego organizmu.
Objawy alergii sezonowej
Alergia sezonowa wziewna objawia się napadami częstego kichania, swędzenia nosa z uczuciem upośledzenia jego drożności oraz tzw. katarem siennym, którego głównym objawem jest wodnista wydzielina płynąca z nosa i po tylnej ścianie gardła. Objawom sezonowego alergicznego nieżytu nosa często towarzyszą objawy alergicznego zapalenia spojówek. W okresie zwiększonej ekspozycji na alergeny mogą wystąpić również objawy astmy oskrzelowej. U części chorych w okresie pylenia obserwuje się objawy zespołu alergii jamy ustnej oraz alergię na smog i zanieczyszczenia powietrza.
Intensywność objawów zależy od stopnia nasilenia odpowiedzi immunologicznej organizmu na ekspozycję na alergeny. Jest to indywidualne dla każdego pacjenta, zależne od uwarunkowań genetycznych i osobniczych. Niekiedy dolegliwości alergii sezonowej są tak silne, że alergik nie może spokojnie przejść przez park, np. w drodze do pracy.
Kalendarz pylenia
Każda osoba z alergią sezonową powinna dobrze znać kalendarz pylenia, aby móc unikać miejsc, w których w danym miesiącu pylą poszczególne rośliny. W marcu największe pylenie dotyczy olszy, leszczyny i topoli, w nieco mniejszym stopniu zaś wierzby i cisu. W kwietniu zaczyna pylić brzoza oraz dąb, zaś w mniejszym stopniu topola. Osoby z alergiami na grzyby powinny w kwietniu uważać na Cladosporium i Alternaria, choć w rzeczywistości grzyby te stanowią zagrożenie niemal całoroczne, z najmniejszą intensywnością na przełomie stycznia i grudnia, a z największą intensywnością od maja do września.
Maj to czas dalszego pylenia dębu oraz początek silnego pylenia różnych gatunków traw, które najintensywniej pylą w czerwcu i lipcu, podobnie jak szczaw i pokrzywa. Lipiec i sierpień to czas babki, zaś wrzesień ambrozji. W praktyce jednak roślin pylących jest tak dużo, że trudno stworzyć dokładną formę tego typu kalendarza.
Alergia sezonowa – diagnostyka
Każda osoba, u której okresowo pojawiają się objawy typowe dla alergii sezonowej, powinna udać się na konsultację alergologiczną. Lekarz przeprowadzi proste testy skórne, które pozwolą zidentyfikować alergeny wywołujące u danej osoby nadmierną odpowiedź immunologiczną. Podczas testów skórnych na skórę przedramienia lub pleców pacjenta nanosi się kropelki różnych zawiesin zawierających alergeny oraz kropelki z kontrolą dodatnią i ujemną. Następnie pielęgniarka delikatnie nakłuwa naskórek w miejscu tych kropel przy pomocy jednorazowych lancecików. Dzięki temu alergeny mogą przeniknąć do organizmu. W przypadku uczulenia na nie, w miejscu nakłucia pojawi się świąd skóry, zaczerwienienie, obrzęk lub niewielki pęcherzyk, co pozwoli zdiagnozować problem. Jeśli natomiast dany alergen nie wywołuje u badanej osoby uczulenia, skóra pozostanie w tym miejscu niezmieniona. Alergiczne testy skórne można wykonywać także u dzieci.
Alergia sezonowa – leczenie
Jeszcze do niedawna uważano, że nie ma sposobów na wyleczenie alergii sezonowej. Dziś jednak rosnącą popularnością cieszy się immunoterapia (tzw. odczulanie), mimo iż jest metodą kosztowną i czasochłonną (trwa nawet do 5 lat). Polega na podawaniu alergikowi wzrastających dawek alergenu aż do dawki maksymalnej, w późniejszym czasie podawanej jako podtrzymująca. Efektem jest zbudowanie tolerancji na dane alergeny. Objawowo stosuje się natomiast leki przeciwhistaminowe.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dorożyński J., Kardas P., Alergia sezonowa – rola farmaceuty w opiece nad pacjentem uczulonym na pyłki, Aptekarz Polski, 140/2018.
- Majkowska-Wojciechowska B., Pyłek roślin i alergeny sezonowe w Polsce, Alergia Astma Immunologia, 21/2016.
- Jura-Szołtys E., Rogala B., Immunoterapia w alergiach sezonowych, Alergia Astma Immunologia, 21/2016.
