Alergia wziewna

Alergia wziewna to nadmierna, nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego organizmu na alergeny wdychane wraz z powietrzem, które u osób zdrowych nie wywołują żadnych oznak choroby. Do grona najczęściej uczulających alergenów wziewnych zaliczyć można roztocza, zarodniki grzybów pleśniowych, alergeny zwierząt oraz pyłki roślin. Diagnostyką i leczeniem alergii wziewnych zajmuje się lekarz alergolog.

Przyczyny alergii wziewnej

Alergia to nieprawidłowa reakcja na bodźce, które w normalnych warunkach nie są szkodliwe. Układ odpornościowy człowieka wykazuje zdolność do obrony przed różnymi czynnikami występującymi w środowisku. W niektórych przypadkach jednak obrona ta może osiągać zbyt duże nasilenie, nieadekwatne do rzeczywistego zagrożenia. Wówczas rozwija się reakcja alergiczna. Przyczyny występowania alergii wciąż nie są znane. Ze względu na ich rosnącą częstotliwość zaliczono je do grona chorób cywilizacyjnych z zakresu autoagresji.

Alergeny wziewne

Roztocza są pajęczakami o wielkości od kilkuset mikrometrów do 1 mm. Roztocza mieszkaniowe odżywiają się złuszczonym naskórkiem ludzi oraz zwierząt. Występują głównie w wykładzinach, dywanach, materacach, prześcieradłach, poduszkach, miękkich obiciach mebli oraz pluszowych zabawkach. Optymalne warunki dla ich rozwoju zapewnia temperatura w zakresie 22-26 stopni C oraz wilgotność względna ponad 55%.

Zarodniki grzybów pleśniowych należą do grupy alergenów całorocznych, chociaż najwyższe stężenia osiągają przeważnie w okresie letnio-jesiennym. Wiąże się to z cyklem występowania zarodników grzybów w powietrzu. Mogą wywoływać nieżyt nosa lub astmę. Z niewiadomych przyczyn dzieci są bardziej wrażliwe na alergeny pleśni niż dorośli. Występują w pomieszczeniach zamkniętych o dużej wilgotności, ograniczonej wentylacji oraz słabym dostępie światła, np. w piwnicach, pralniach, łazienkach, pomieszczeniach gospodarczych.

Kolejnym alergenem są części ciała i wydzieliny zwierząt. Główne źródła alergenów są w tym przypadku różne w zależności od gatunku zwierzęcia. Mogą nimi być: wydzielina gruczołów łojowych lub gruczołów potowych, mocz, ślina, surowica, naskórek lub sierść. Do zwierząt, które mogą uczulać, należą: kot, pies, drobne gryzonie (świnki morskie, chomiki, szczury), konie oraz bydło.

Zobacz rownież: Alergia na kota.

Na końcu warto opisać pyłki roślin, należące do pierwszych zidentyfikowanych alergenów. Charakteryzującą się dużą trwałością i odpornością na czynniki zewnętrzne. Wyróżnia się przy tym pyłki przenoszone przez wiatr i przez owady. Ciekawostką jest, że alergeny pyłku traw są najczęstszą przyczyną pyłkowicy w Polsce. W kraju występuje około 160 gatunków traw. Pomiędzy alergenami poszczególnych gatunków traw wykazano ponadto wysoką reaktywność krzyżową.

Alergia wziewna – objawy

Do grona podstawowych objawów związanych z alergią wziewną zaliczamy:

• częste kichanie;
• nawracający, uporczywy kaszel alergiczny;
• katar sienny;
• zatkany nos;
• drapanie w gardle;
• bóle głowy;
• zmęczenie;
• nawrotowe infekcje górnych dróg oddechowych;
• swędzące zmiany skórne;
• wysypka alergiczna;
• łzawienie oczu i przekrwienie spojówek;
• opuchlizna wokół oczu.

Objawy mogą różnić się w zależności od wieku osoby uczulonej oraz intensywności alergii. Kaszel nie ma cech infekcji.

Alergia wziewna – diagnostyka

Objawy alergii wziewnej nie zawsze są jednoznaczne, dlatego podstawą leczenia jest diagnoza stawiana na podstawie szczegółowego wywiadu z pacjentem oraz wyników testów skórnych i/lub oznaczając stężenie swoistych IgE we krwi. Testy skórne są szczególnie przydatne przy badaniu uczuleń na alergeny wziewne. Polegają na nałożeniu na skórę badanego roztworu z zawartością alergenu i nakłuciu skóry, tak by nałożony roztwór wszedł w reakcję z tkankami organizmu. Bąbel o średnicy przekraczającej 3 mm, pojawiający się w wyniku testu oznacza obecność przeciwciał swoistych dla danego alergenu.

Zobacz również: Zioła na alergię.

Alergia wziewna – leczenie

Leczenie alergii wziewnej opiera się głównie na unikaniu ekspozycji na alergeny. W przypadku roztoczy należy utrzymywać w domu temperaturę poniżej 22 stopni C i unikać stosowania nawilżaczy powietrza. Sprawdzi się też regularne pranie pościeli i dywanów, zdjęcie zasłon na rzecz rolet oraz częste wietrzenie pomieszczeń. Wycieranie kurzu powinno odbywać się na mokro, a nie na sucho. W przypadku alergii na pyłki należy unikać spacerów w pobliżu łąk, parków i lasów w okresie największego pylenia, a także nie suszyć ubrań na dworze. Noszenie okularów przeciwsłonecznych może ograniczyć ekspozycję oczu na alergeny. Po spacerach warto natomiast wziąć kąpiel lub prysznic, aby zmyć z siebie pyłki. Przy alergii na grzyby należy zapewnić prawidłową wentylację pomieszczeń, utrzymywać w nich niską wilgotność oraz unikać nawilżaczy powietrza. Z kolei przy alergii na zwierzęta jedyną opcją jest unikanie trzymania ich we własnym domu.

Alergolog może zalecić także farmakoterapię łagodzącą objawy. Zwykle są to leki przeciwhistaminowe. Innowacyjną metodą leczenia alergii (także wziewnych) jest odczulanie. Wymaga jednak czasu i nie należy do najtańszych. Polega na regularnych iniekcjach podskórnych z dawką alergenów, aby przyzwyczaić organizm do ich obecności. Nierzadko proces ten trwa 2-3 lata. Pomocniczo można suplementować olej z czarnuszki siewnej, który wykazuje silne działanie antyalergiczne i przeciwzapalne.

Olej z czarnuszki Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Dadas-Stasiak E., Kalicki B., Jung A., Najczęściej występujące przyczyny i rodzaje alergii u dzieci w świetle aktualnej epidemiologii, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 6/2010.
2. Rey A., Chełmińska M., Ogólne zasady postępowania w chorobach alergicznych w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej, 4/2019.
3. Krogulska A., Znaczenie alergenów pokarmowych u dzieci i dorosłych z alergią wziewną, Alergia Astma Immunologia, 21/2016.