Elektrolity to jony soli znajdujące się fizjologicznie w płynach ludzkiego organizmu krwi, osoczu oraz płynach tkankowych. Biorą udział w większości procesów na poziomie komórkowym i regulują czynność gospodarki wodno-elektrolitowej, a więc i całego ustroju. W wielu przypadkach może dojść do nadmiernej utraty tych związków, wówczas warto znać szybkie sposoby na uzupełnienie tych niedoborów.
Elektrolity – charakterystyka
Najważniejsze elektrolity w organizmie człowieka wraz z ich funkcją:
- sód – najbardziej aktywny osmotycznie składnik płynu międzykomórkowego. Zapewnia równowagę kwasowo-zasadową i utrzymuje właściwe nawodnienie całego organizmu. Optymalny poziom: 135-145 mmol/l;
- potas – utrzymuje ciśnienie tętnicze krwi na właściwym poziomie, wspiera czynność mięśni, w tym mięśnia sercowego, a także bierze udział w metabolizmie białek i węglowodanów. Optymalny poziom: 3,5-5,5 mmol/l;
- wapń – reguluje przewodnictwo impulsów elektrycznych oraz wspiera czynność całego układu nerwowego. Optymalny poziom: 2,25-2,75 mmol/l;
- magnez – bierze udział w procesach metabolicznych, utrzymuje prawidłowe ciśnienie krwi, wzmacnia mięśnie. Optymalny poziom: 0,65-1,2 mmol/l;
- chlor- reguluje czynność nerek i całego układu pokarmowego. Optymalny poziom: 95-105 mmol/l.
Poziom elektrolitów można ocenić na podstawie jonogramu, czyli prostego badania krwi wykonywanego na czczo.
Niedobór elektrolitów
Niedobór elektrolitów w organizmie może pojawić się wskutek przewlekłych lub uporczywych wymiotów i biegunek, a także przy wzmożonej potliwości ciała, np. w przebiegu chorób z gorączką lub w upalne, letnie dni. Także wysoki poziom aktywności organizmu przy bagatelizowaniu nawodnienia może doprowadzić do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Innymi czynnikami ryzyka są: przyjmowanie leków moczopędnych i środków na przeczyszczenie, zbyt niski poziom codziennego nawodnienia organizmu, nieodpowiednia dieta uboga w elektrolity, ciężka praca fizyczna, spożycie dużej ilości alkoholu. Charakterystycznymi objawami niedoboru elektrolitów są:
- obrzęki, zwłaszcza nóg;
- nadmierne zmęczenie i ciągła senność;
- osłabienie organizmu (w tym osłabienie siły mięśniowej);
- zawroty głowy;
- bóle głowy;
- skurcze mięśni;
- biegunki lub zaparcia;
- poddenerwowanie i wahania nastroju;
- nudności.
U niektórych pacjentów może dojść do zaburzeń pracy układu nerwowego (dezorientacja, słabe przewodnictwo nerwowe) oraz wzrostu ciśnienia krwi. W skrajnych przypadkach obserwuje się omdlenia, konwulsje lub nawet paraliż.
Uzupełnianie elektrolitów
Metody uzupełniania elektrolitów w organizmie zależą od przyczyny ich niedoboru. Jeśli przyczyną była choroba lub poważny wypadek, najczęściej związki te podaje się we wlewie dożylnym w odpowiednich stężeniach, a pacjent jest przez pewien czas monitorowany. Jeśli jednak chcemy uzupełnić elektrolity podczas grypy, biegunki lub na drugi dzień po wypiciu nadmiernej ilości alkoholu, z powodzeniem można sięgnąć po domowe sposoby:
- picie gotowych zawiesin i roztworów elektrolitowych możliwych do kupienia w każdej aptece;
- dbanie o wysoki poziom nawodnienia organizmu, a więc picie dużej ilości wody z dodatkiem kilku ziaren soli himalajskiej lub soli kłodawskiej;
- spożywanie przekąsek bogatych w elektrolity, np. pestek dyni, migdałów, suszonych moreli, bananów, pomidorów;
- przygotowywanie domowych napojów izotonicznych.
Aby stworzyć domowy napój izotoniczny, wystarczy zmieszać litr wody z 40 g miodu, 1,4 g soli kłodawskiej oraz ulubionymi dodatkami: cytryną, miętą, rozmarynem, bazylią, ogórkiem.
Kiedy pić elektrolity?
Wskazania do picia elektrolitów:
- kac i stan po spożyciu alkoholu;
- gorączka;
- upalne dni;
- wzmożony poziom aktywności fizycznej lub praca fizyczna;
- biegunka;
- wymioty;
- odwodnienie organizmu;
- patologiczna nadmierna potliwość ciała;
- przyjmowanie leków przeczyszczających lub moczopędnych;
- infekcje wirusowe i/lub infekcje bakteryjne;
- zaburzenia gospodarki hormonalnej;
- niektóre zaburzenia czynności nerek lub wątroby.
Picie elektrolitów nie powoduje skutków ubocznych, dlatego co pewien czas może po nie sięgnąć każda osoba.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej... |
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jarosz M., Woda i elektrolity, Normy żywienia, 2012.
- Kokot F., Franek E., Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
- Ganong W., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
