Fitoskładniki to związki naturalnie występujące w roślinach w celu ich ochrony. Dotychczas zidentyfikowano ich ponad 25000. Do najlepiej poznanych biologicznie aktywnych związków roślinnych należą karotenoidy obecne w ciemnozielonych warzywach oraz czerwonych, żółtych, pomarańczowych i fioletowych owocach. Co istotne, wpływają one korzystnie nie tylko na kondycję tkanek roślinnych, ale i ludzkie zdrowie. Dlatego są uznawane za cenny suplement diety.
Fitoskładniki – charakterystyka
Fitoskładniki to aktywne biologicznie związki wytwarzane przez rośliny. Można je znaleźć w największych ilościach właśnie w owocach, warzywach, zbożach, roślinach strączkowych i innych roślinach używanych w zielarstwie lub jako przyprawy. To właśnie owoce i warzywa są kluczowymi źródłami fitoskładników w diecie każdego człowieka. W rzeczywistości to wtórne metabolity roślin wykazujące działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, immunomodulujące, obniżające poziom złego cholesterolu, a także ciśnienie krwi. Fitoskładniki mają za zadanie zapobiegać inwazjom grzybiczym, wirusowym, jak również obniżać szkodliwy wpływ środowiska na daną roślinę. To właśnie dzięki nim wiele organizmów roślinnych wykazuje zdolność do przetrwania w środowisku naturalnym, nawet w niesprzyjających warunkach.
Fitoskładniki – właściwości zdrowotne
Fitoskładniki wykazują wysoką aktywność przeciwutleniającą, co wykorzystuje się w celach prozdrowotnych, zwłaszcza profilaktyce chorób cywilizacyjnych, których przedstawicielami są: miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, depresja, otyłość, alergie. Najistotniejszą jednak ich rolą jest ich potencjał przeciwnowotworowy. Część badań naukowych potwierdza możliwość obniżenia zachorowania na niektóre typy nowotworów nawet o 40% przy regularnym spożywaniu warzyw, owoców i innych pokarmów roślinnych, bogatych w aktywne biologicznie fitozwiązki. Właściwości fitoskładników mogą nieco różnić się w zależności od ich rodzaju. Podstawowy podział wymienia m.in.:
- polifenole – dzielą się na kilka podkategorii, m.in. flawonoidy (tworzące największą z nich) oraz kwasy fenolowe. Obecnie nauka zna kilka tysięcy związków z grupy flawonoidów. Wykazują one właściwości przeciwutleniające, antybakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne oraz antyalergiczne. Mają zastosowanie w łagodzeniu objawów menopauzy, obniżaniu ciśnienia tętniczego krwi, poziomu złego cholesterolu czy prewencji osteoporozy. Ich bogatymi źródłami są m.in.: soja, ciecierzyca, lukrecja, zielona herbata oraz wiele warzyw i owoców;
- luteina – posiada właściwości przeciwutleniające i jest szczególnie istotna dla utrzymania dobrej kondycji oczu. Wpływa na zdolność widzenia i obniża ryzyko zwyrodnienia plamki oka w późnym wieku. Jej dobrymi źródłami są: kapusta biała, jarmuż, szpinak i żółtka jajek;
- zeaksantyna – niektóre badania wykazują, że przyjmowanie luteiny w połączeniu z zeaksantyną zwiększa właściwości przeciwutleniające obu związków, zapewniając jeszcze lepszą ochronę narządu wzroku. Zeaksantyna występuje w żywności wspólnie z luteiną;
- antocyjany – nadają jagodom, żurawinie, malinom, jeżynom, aronii, czarnej porzeczce ich ciemny kolor. Wyróżniają się działaniem przeciwzapalnym oraz przeciwnowotworowym;
- karotenoidy – nadają marchwi, dyni, melonom, morelom i wielu innym warzywom oraz owocom pomarańczowy kolor. Pomagają w obniżaniu ryzyka wystąpienia niektórych typów nowotworów. Są związkami rozpuszczalnymi w tłuszczach, dlatego też dla ich lepszego przyswojenia warto spożywać je w połączeniu żywności zawierającej NNKT;
- związki siarki – w największych ilościach występują w czosnku i cebuli. Wspomagają układ immunologiczny oraz poprawiają kondycję skóry, włosów i paznokci. Przedstawicielem tej grupy jest zwłaszcza allicyna, powstająca podczas mechanicznego uszkadzania czosnku w czasie krojenia i miażdżenia. Wykazuje korzystny wpływ na obniżenie stężenia lipidów we krwi;
- związki zawierające azot – np. glukozynolany, które można znaleźć w kapuście, brokułach, kalafiorze i brukselce. Wspomagają syntezę enzymów odpowiadających za szybkie wydalanie substancji rakotwórczych, przez co wykazują silne właściwości przeciwnowotworowe.
Systematyczne spożywanie fitoskładników jest ważnym elementem dbania o siebie poprzez dietę oraz prewencji chorób.
Polecane produkty:
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej... |
|
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Godlewska K., Wpływ ekstraktów z roślin wyższych na wzrost, plonowanie i skład chemiczny wybranych gatunków warzyw, Wrocław 2021.
- Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D., Dietoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
