Problemy ze snem w ciąży są niezwykle powszechne. Ze względu na nagłe i intensywne zmiany hormonalne i anatomiczne w ciele kobiety ciężarnej, największe ich nasilenie występuje podczas I i III trymestru ciąży. W zależności od rodzaju i przebiegu można skonsultować je z ginekologiem, psychoterapeutą lub fizjoterapeutą uroginekologicznym.
Problemy ze snem w ciąży – przyczyny
Podłoże hormonalne najsilniej oddziałuje na ośrodek snu i czuwania w I trymestrze ciąży. W III trymestrze największy wpływ wykazują czynniki mechaniczne. Prawidłowy, nieprzerwany sen kobiet ciężarnych najczęściej zostaje zaburzony wskutek:
- choroby refluksowej przełyku i zgagi (typowej w okresie ciąży);
- trudności związanych z przyjęciem wygodnej pozycji, na co wpływają ewentualne dolegliwości bólowe kręgosłupa w III trymestrze, a także rosnący, niewygodny brzuch;
- częstych napadów zimna lub napadów gorąca;
- konieczności częstych mikcji w porze nocnej i wybudzania się, aby skorzystać z toalety;
- bolesnych skurczów mięśniowych, zwłaszcza skurczów łydek;
- stresu związanego z ciążą lub innymi aspektami życia, podczas którego dochodzi do produkcji adrenaliny, noradrenaliny i kortyzolu – hormonów pobudzających, uniemożliwiających zaśnięcie.
W wieloczynnikowej etiologii zaburzeń snu w ciąży główną rolę odgrywają czynniki hormonalne – zwiększone stężenie hormonów: estrogenu, progesteronu, LH, kortyzolu, prolaktyny oraz czynniki mechaniczne, do których należą m.in. ucisk ciężarnej macicy na narządy jamy brzusznej, ruchy płodu. Estrogeny skracają znacznie fazę snu REM, zaś progesteron wydłuża fazę NREM. Z kolei poziom kortyzolu wzrasta aż 2-krotnie w okresie ciąży, a 4-krotnie w okresie porodu. Wpływa na to wzrastające stężenie progesteronu, który ma zdolność do łączenia się z globuliną wiążącą kortykosteroidy. Wpływ kortyzolu na sen dotyczy skrócenia czasu trwania snu REM, podobnie jak ma to miejsce w przypadku estrogenów.
Problemy ze snem w ciąży – objawy
Problemy ze snem w ciąży mogą mieć różny charakter. Przede wszystkim w przebiegu ciąży kobietom towarzyszą wszystkie wymienione wyżej dolegliwości (zwłaszcza refluks, skurcze mięśni i bóle kręgosłupa). Dodatkowo mogą pojawiać się nudności i wymioty, zwłaszcza w I trymestrze ciąży. Udowodniono, że bezsenność w nocy jest dość powszechnym zjawiskiem u ciężarnych, podobnie jak nadmierna senność w ciągu dnia. Dodatkowo światło dróg oddechowych w okresie ciąży jest zmniejszone, w porównaniu do kobiet nie ciężarnych, dlatego problemy ze snem mogą obejmować nocne duszności czy dyskomfort w oddychaniu. Zaobserwować można chrapanie, nawet jeśli kobieta nigdy wcześniej nie zmagała się z tym zjawiskiem.
Problemy ze snem w ciąży – leczenie
Ciąża jest wyjątkowym stanem w życiu każdej kobiety, dlatego wiele dolegliwości tego okresu musi po prostu przeminąć. Zwłaszcza jeśli wiążą się one z gospodarką hormonalną, nie mamy na nie żadnego wpływu, ponieważ nie powinno się ingerować w hormony. Warunkują one prawidłowy rozwój ciąży, często kosztem samopoczucia kobiety. Jak można radzić sobie jednak z różnymi problemami związanymi ze snem? Wszystko zależy od ich specyfiki:
- choroba refluksowa i zgaga – ostatni posiłek spożyty najpóźniej 2 godziny przed snem, unikanie dań ciężkostrawnych i tłustych, unikanie słodyczy, spanie z głową na lekkim podwyższeniu, picie naparów z mięty (w umiarkowanych ilościach są one bezpieczne w ciąży);
- trudności związanych z przyjęciem wygodnej pozycji – kupno poduszki w kształcie banana, na której można położyć kończyny po tej samej stronie ciała, a niekiedy nawet oprzeć brzuch. Wymiana materaca na ergonomiczny;
- uderzenia gorąca lub zimna – odpowiednia temperatura powietrza w sypialni, przewiewna piżama z naturalnych tkanin;
- częste mikcje nocne – unikanie picia 1-2 godziny przed snem, zwłaszcza napojów moczopędnych;
- skurcze mięśni – dieta bogata w magnez, potas, sód, wapń, witaminę B5;
- stres – domowe techniki relaksacyjne, masaże dla kobiet ciężarnych, relaksująca aktywność fizyczna, psychoterapia w cięższych przypadkach.
W wielu kwestiach może pomóc fizjoterapeuta uroginekologiczny. Nie tylko zmniejszy intensywność licznych dolegliwości okresu ciąży, ale również przygotuje kobietę do nadchodzącego porodu i połogu.
Problemy ze snem w ciąży – podsumowanie
Problemy ze snem w ciąży są przeważnie klasyfikowane jako: zaburzenia jakości snu, krótki bądź długi czas trwania snu, zespół niespokojnych nóg oraz zaburzenia oddychania podczas snu. Fizjologiczne i hormonalne zmiany zachodzące w czasie ciąży, w tym stopniowy przyrost masy ciała czy też efekt uciskowy wywierany przez powiększającą się macicę na sąsiednie narządy, powodują spadek funkcjonalnej objętości zapasowej płuc oraz wzrost liczby wybudzeń podczas snu. Może to zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń oddychania podczas snu.
Polecane produkty:
|
Omega 3 – olej roślinny 100% naturalny
Omega 3 od bioalgi to naturalny suplement diety, który uzupełnia codzienną dietę m.in. w mikroelementy zawarte oleju z nasion pachnotki zwyczajnej (Perilla frutescens). Stanowi przede wszystkim źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Skoczylas M., Łęgowik A., Krawczyk P., Kalinka J., Zaburzenia snu u kobiet w ciąży, GinPolMedProject, 4/2014.
- Gruca-Stryjak K., Cofta S., Bręborowicz G., Zaburzenia oddychania podczas snu u kobiet w ciąży, Problemy Nauk Biologicznych, 2/2014.
- Kasperczyk J., Jośko-Ochojska J., Bodzek P., Janosz I., Ocena porównawcza jakości snu kobiet ciężarnych i niebędących w ciąży, Ann. Acad. Med. Siles., 73/2019.
