Zatrucie

Zatrucie to zespół różnorodnych objawów pokarmowych (najczęściej dotyczących głównie układu pokarmowego) związanych z obecnością i działaniem w organizmie pewnej substancji toksycznej, trującej. W zależności od rodzaju tej substancji zatrucie może być łagodne i samoograniczające się bądź nawet zagrażające życiu.

Przyczyny zatrucia

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zatrucia plasują się na czwartym miejscu w światowej statystyce wśród przyczyn zgonów po chorobach sercowo-naczyniowych, nowotworach i wypadkach komunikacyjnych. Zgodnie z definicją zatrucie jest stanem chorobowym wywołanym wniknięciem substancji toksycznej do organizmu z zewnątrz. Takimi substancjami są najczęściej:

• leki;
• środki owadobójcze i preparaty ochrony roślin;
• alkohol;
• grzyby;
• rośliny;
• środki żrące;
• domowe środki chemiczne.

Mogą one przeniknąć do organizmu wieloma drogami, zwłaszcza drogą pokarmową, drogą oddechową i przez skórę.

Droga zatrucia ma bardzo duży wpływ na szybkość pojawiania się i intensywność objawów. Większość trucizn przenika przez błony śluzowe przewodu pokarmowego, a ich wchłanianie odbywa się głównie w jelicie cienkim. Zanim tak się stanie, spora część ulega przekształceniu w wątrobie do mniej toksycznych metabolitów. Uważa się, że zatrucia drogą wziewną należą do najbardziej niebezpiecznych ze względu na dużą powierzchnię przenikania trucizny oraz fakt jej bezpośredniego wchłaniania do krwiobiegu, z pominięciem wątroby.

Objawy zatrucia

Obraz kliniczny występujący u pacjenta po zatruciu może być różnorodny, na co wpływa wiele czynników takich jak m.in.:

• wiek;
• ogólny stan zdrowia;
• rodzaj i dawka substancji toksycznej;
• droga wnikania substancji toksycznej.

Bardzo często obserwuje się jednak objawy ze strony układu pokarmowego (zwłaszcza jeśli to właśnie tą drogą trucizna dostała się do ustroju):

• bóle brzucha, zwykle o charakterze kurczowym;
• biegunki, w których może znajdować się domieszka krwi;
• niestrawność;
• puste odbijanie;
• nudności i wymioty;
• bolesne wzdęcia.

Innymi objawami mogą być:

• drżenia mięśni;
• gorączka;
• ogólne rozbicie;
• zmęczenie;
• osłabienie organizmu;
• zażółcenie powłok skórnych lub początkowo ich bladość;
• zlewne, zimne poty;
• bóle kończyn;
• bóle głowy;
• zawroty głowy;
• brak apetytu;
• zmiana częstotliwości oddychania;
• tachykardia bądź bradykardia;
• zmiany ciśnienia tętniczego.

Mimo wszystko żaden z wymienionych objawów nie jest charakterystyczny dla poszczególnych trucizn i nie może stanowić wskaźnika rodzaju zatrucia.

Zatrucie – leczenie

Niektóre lżejsze zatrucia można leczyć samodzielnie w domu, np. przyjmując węgiel aktywny lub Chlorellę. Bardzo ważne jest zahamowanie dalszego wchłaniania trucizny, tak więc jeśli dostała się do organizmu drogami oddechowymi, należy jak najszybciej zmienić miejsce pobytu, otworzyć okna i dobrze przewietrzyć wszystkie pomieszczenia, natomiast jeśli dostała się do ustroju drogami pokarmowymi, należy spróbować sprowokować wymioty. Stosowanie środków przeczyszczających jest możliwe w przypadku doustnego zatrucia substancjami trudno wchłanianymi. Przeciwwskazane natomiast w zatruciach środkami żrącymi i zaburzeniach wodnoelektrolitowych, które mogą wywołać wówczas jeszcze więcej uszkodzeń.

W warunkach szpitalnych najczęściej wykonuje się płukanie żołądka, co ma sens do 2 godzin od momentu zatrucia substancją płynną i do 4 godzin od momentu zatrucia substancją stałą. Uzupełniająco pacjentowi podaje się elektrolity, płyny i witaminy. W leczeniu niektórych zatruć stosuje się specyficzne odtrutki celem zniesienia lub zmniejszenia toksycznego działania trucizny znajdującej się już w krwiobiegu.

Po zatruciu, gdy stan zdrowia jest już ustabilizowany, rekomenduje się dietę lekkostrawną – ugotowany ryż lub kleik, ugotowana marchewka czy ziemniaki, ugotowane mięso z kurczaka oraz suche pieczywo, sucharki lub biszkopty. Bez żadnych mocnych przypraw czy dodatków.

Chlorella – tabletki na oczyszczenie organizmu Chlorella w tabletkach to naturalna alga z rozerwaną ścianą komórkową (chroniona patentem) w postaci suplementu diety. Została wytworzona wyłącznie z suszonych, jednokomórkowych mikroskopijnych alg. Chlorella pomaga wyeliminować metale ciężkie z organizmu Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Mishra P., Kulkarni R., Sane M., Deshpande A., Kushwah M., Zatrucia – badanie wielokierunkowe, Arch Med Sąd Kryminol 2016; 66 (4): 235-243.
2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
3. Goniewicz M., Pierwsza pomoc, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.