Zdrowie fizyczne odnosi się do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka w kontekście czynności narządów, tkanek i układów. Uzupełnieniem tego jest zdrowie psychiczne, związane ściśle z zachowaniem i emocjami. Na zdrowie fizyczne spory wpływ mają prawidłowe nawyki. Pilnowanie ich sprawia, że wyraźnie zmniejszamy ewentualne czynniki ryzyka chorób i problemów zdrowotnych.
Zdrowie fizyczne – czym jest?
Prawidłowe funkcjonowanie organizmu, a dokładniej jego układów i narządów, określane jest jako zdrowie fizyczne. Mówi ono o równowadze pomiędzy procesami anabolicznymi i katabolicznymi, wpływającymi na właściwą homeostazę ustroju (jego równowagę). Organizm uznajemy za zdrowy fizycznie wtedy, gdy nie przebiegają w nim procesy patologiczne (choroby), a jego elementy działają odpowiednio. Należy zaznaczyć, że samo zdrowie fizyczne to nie wszystko, aby człowiek czuł się dobrze.
Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) „zdrowie jest pełnią dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brakiem choroby i niedomagania”. W przytoczonym wyjaśnieniu pojęcia, oprócz elementów biologicznych, dotyczących stanu zdrowia fizycznego, wyróżnia się także psychiczny wymiar zdrowia. W nim zaś wyodrębnia się zdrowie umysłowe, związane z procesami myślenia oraz zdrowie emocjonalne, wyrażające zdolność do przeżywania uczuć i emocji.
Co wpływa na zdrowie fizyczne?
Na zdrowie fizyczne wpływa wiele elementów, przede wszystkim:
- zbilansowana i urozmaicona dieta – bazująca na warzywach, owocach, rybach, źródłach naturalnego i pełnowartościowego białka, zawierająca przy tym bogate źródła NNKT, witamin i minerałów. Taka dieta powinna być skomponowana zgodnie z indywidualnymi potrzebami organizmu, w tym z zapotrzebowaniem kalorycznym. Powinna przy tym całkowicie wyeliminować żywność wysokoprzetworzoną i bogatą w tłuszcze nasycone;
- systematyczna aktywność fizyczna – rekomenduje się bycie aktywnym fizycznie 3-4 razy w tygodniu po około 45 minut, przy czym nie należy zapominać o tzw. spontanicznej aktywności. Dla najlepszych efektów warto łączyć ćwiczenia i zajęcia sportowe: siłowe, wytrzymałościowe, rozciągające, mobilnościowe. Każdy człowiek powinien być aktywny fizycznie, jednak osoby przewlekle chore lub po urazach muszą dobrać aktywność wspólnie z lekarzem i fizjoterapeutą;
- unikanie stresu – podczas stresu miejsce ma wyrzut kortyzolu i innych hormonów, których przewlekły nadmiar prowadzi do rozwoju stanów zapalnych w organizmie i obniżenia odporności organizmu. Do każdego dnia warto więc włączyć metody relaksacyjne (np. joga, trening autogenny Schultza, domowe zabiegi SPA, masaże);
- równowaga życiowa – balans między pracą, obowiązkami, odpoczynkiem i spełnianiem pasji;
- unikanie używek – zwłaszcza papierosów, narkotyków i alkoholu, które nawet w niewielkich ilościach negatywnie wpływają na zdrowie fizyczne.
Warto przy tym zaznaczyć, że między zdrowiem psychicznym, a fizycznym istnieje cienka granica. Powyższe elementy wspierają obydwa parametry, które nie powinny zresztą występować oddzielnie. Człowiek nie może bowiem czuć się dobrze, jeśli jest zdrowy fizycznie, lecz zmaga się z problemami emocjonalnymi czy chorobami psychicznymi. Podobnie w drugą stronę. Człowiek zdrowy na umyśle nie będzie czuł się dobrze, jeśli jego zdrowie fizyczne szwankuje, np. w związku ze zdiagnozowaną chorobą nowotworową, dyskopatią czy złamaniem kości.
Dbanie o zdrowie fizyczne – badania kontrolne
Aby zawsze mieć kontrolę nad swoim zdrowiem fizycznym, należy pamiętać o systematycznych badaniach profilaktycznych. Wykonuje się je również wtedy, gdy wszystko jest w porządku i nie pojawiają się żadne niepokojące dolegliwości. Raz w roku każdy człowiek powinien wykonać:
- morfologię;
- badanie moczu;
- badanie poziomu hormonów tarczycy;
- glukozę;
- lipidogram;
- poziom podstawowych pierwiastków i witaminy D3.
Kobiety dodatkowo powinny:
- raz w miesiącu wykonywać samobadanie piersi;
- raz w roku uczęszczać do ginekologa na kontrolę wraz z USG;
- raz na 3 lata wykonywać cytologię, chyba że lekarz zaleci częściej;
- raz na 2 lata wykonywać mammografię piersi od momentu ukończenia 50. roku życia.
Mężczyźni powyżej 50. roku życia powinni przeprowadzać badania prostaty (gruczołu krokowego) co najmniej raz w ciągu roku. Podobnie osoby, które w rodzinie posiadają przypadki nowotworów prostaty. Natomiast młodsi panowie (w wieku od 20 do 49 lat) powinni poddawać się badaniom nie rzadziej niż raz w ciągu dwóch lat.
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kościuczuk J., Znaczenie ruchu i aktywności w życiu człowieka, Białystok.
- Maszczak T., Zdrowie jako wartość uniwersalna, Roczniki Naukowe AWF, Poznań, 54/2005.