Karoten

Karoten to naturalny barwnik roślinny należący do grupy karotenoidów, który pełni istotne funkcje biologiczne – zarówno w roślinach, jak i w organizmie człowieka. Pełna nazwa tego związku brzmi „beta-karoten„, a w największych ilościach znaleźć go można w produktach o zabarwieniu pomarańczowym, np. takich jak marchew czy dynia. Jest silnym antyoksydantem, wspiera jednak też inne parametry.

Karoten – charakterystyka

Beta-karoten jest najbardziej znanym karotenoidem i jednocześnie najbardziej aktywnym prekursorem witaminy A. Karotenoidy należą do izoprenoidów (terpeny) i dzielą się na dwie grupy:

• karoteny, czyli węglowodory o wzorze sumarycznym C40H56;
• ksantofile, które stanowią pochodne tlenowe karotenów.

Szacuje się, że w naturze występuje ponad 500 barwników zwanych karotenoidami, jednak wyłącznie 6 spośród nich wykorzystuje w znaczący sposób organizm człowieka. Są to: beta-karoten, alfa-karoten, kryptoksantyna, zeaksantyna, luteina oraz likopen. Beta-karoten to organiczny związek chemiczny zaliczany do węglowodorów nienasyconych, o wzorze sumarycznym C40H56 i masie molowej 536,87 g/mol.

Karoten – źródła

Powszechne źródła pokarmowe karotenu to przede wszystkim:

• marchew;
• słodkie ziemniaki;
• papryka czerwona;
• arbuz;
• morele;
• dynia;
• brzoskwinia;
• papaja;
• pomidory.

Karoten znaleźć można także w produktach spożywczych, które nie są czerwone lub pomarańczowe, choć jest to w mniejszych ilościach. Przykładami są choćby szpinak czy brokuły. Niektóre osoby decydują się na suplementację karotenoidów. Można je kupić w aptekach lub sklepach z suplementami czy sklepach ze zdrową żywnością. Warto zaznaczyć, że wytwarzane obecnie suplementy diety zawierające karotenoidy mają w sobie wyłącznie beta-karoten. Z kolei naturalne suplementy diety beta-karotenu oraz pokarmy zawierają dodatkowo pozostałe naturalnie występujące karotenoidy, takie jak np. zeaksantyna czy luteina.

Warto przy tym zaznaczyć, że duże dawki syntetycznego beta-karotenu blokują przyswajanie innych karotenoidów. Naturalny beta-karoten jest od 4 do 10 razy bardziej biodostępny niż ten wytworzony w warunkach laboratoryjnych. Wskazuje się także, że jest on lepszym antyoksydantem. W związku z powyższym raczej rekomenduje się spożywanie naturalnego beta-karotenu, a jego dzienna porcja powinna wynosić 5-7 mg.

Karoten – zastosowanie

Karoten jest wykorzystywany nie tylko do przyrządzania suplementów diety. Stosuje się go również jako barwnik żywności w stężeniu od 2 do 50 ppm. Ponadto wchodzi w skład leków i kosmetyków. Mimo jego małej stabilności jest popularnym składnikiem, w szczególności kosmetyków do opalania. Po miejscowym zastosowaniu skóra zyskuje pomarańczowy odcień. Dodatkowo substancja ta jest czasami używana jako „drugi” filtr przeciwsłoneczny, który może być dodawany do kosmetyków lub produktów zawierających podstawowe filtry ochrony przeciwsłonecznej. Filtry przeciwsłoneczne drugiego rzutu, takie jak beta-karoten, wyróżnia współczynnik ochrony przeciwsłonecznej poniżej 2.

Karoten – działanie prozdrowotne

Karoten (oraz pozostałe karotenoidy) mają wiele istotnych właściwości prozdrowotnych. Przede wszystkim jest silnym antyoksydantem, co oznacza, że niszczy wolne rodniki tlenowe i tym samym zmniejsza stres oksydacyjny. Stres oksydacyjny uznaje się za potwierdzony czynnik ryzyka licznych chorób cywilizacyjnych, takich jak m.in. miażdżyca, alergia, choroba Leśniowskiego-Crohna czy zespół jelita drażliwego. Tym samym niezmiernie istotne jest, aby żywieniowo go zwalczać.

Dodatkowo karoten wspiera narząd wzroku, ponieważ poprawia widzenie po zmroku i chroni siatkówkę oka. Wzmacnia odporność, poprzez zwiększanie aktywności limfocytów i produkcję przeciwciał, a także wpływa na układ kostny, wzmacniając go. Jest istotnym składnikiem z punktu widzenia kosmetologii, ponieważ wspiera produkcję kolagenu, co opóźnia pojawianie się zmarszczek mimicznych oraz przyspiesza gojenie ewentualnych urazów skórnych i naskórkowych.

	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej...
	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Igielska-Kalwat J., Wawrzyńczak A., Nowak I., Karotenoidy i ich zastosowanie w przemyśle kosmetycznym na przykładzie β-karotenu, Chemik 66/2012.
2. Mączka W., Wińska K., Mało znane oblicze beta-karotenu, Kosmetologia Estetyczna, 3/2012.