Trombocyty

Trombocyty (płytki krwi) to niewielkie, bezjądrzaste komórki będące fragmentami cytoplazmy megakariocytów. Ulegają agregacji w miejscu uszkodzenia naczynia krwionośnego. Ich rolą jest przede wszystkim wpływ na procesy krzepnięcia oraz zachowanie homeostazy organizmu.

Trombocyty – charakterystyka

Płytki krwi do komórki nieposiadające jądra komórkowego, których średnica wynosi około 2-4 um. Na swoim obwodzie posiadają pierścień mikrotubuli i bardzo pofałdowaną błonę z wewnętrznym systemem kanalików kontaktujących się z płynem zewnątrzkomórkowym. Ponadto na powierzchni błony trombocytów rozmieszczone są receptory dla:

• ADP;
• kolagenu;
• naczyniowego czynnika von Willebranda;
• fibrynogenu.

Gdy płytki krwi ulegają aktywacji, zawartość ziarnistości oraz czynniki zostają uwolnione, aby spełniać swoje funkcje. W cytoplazmie tych komórek znajdują się m.in.: aktyna, miozyna, glikogen, lizosomy, ziarnistości gęste oraz ziarnistości alfa. Trombocyty powstają na drodze fragmentacji cytoplazmy megakariocytów – komórek szpiku kostnego. Anatomicznie przybierają kształt płaskiego dysku. Około 30% wszystkich płytek krwi w organizmie znajduje się w śledzionie. Żyją średnio 8-12 dni i są usuwane z krwi przez układ siateczkowo-śródbłonkowy.

Za powstawanie i różnicowanie się trombocytów odpowiada trombopoetyna (TPO) – glikoproteina produkowana w największych ilościach w wątrobie. Odpowiada za indukcję wzrostu i różnicowanie megakariocytów, z których w następnej kolejności powstaną trombocyty.

Trombocyty – funkcje

Trombocyty odpowiadają przede wszystkim za:

• tworzenie czopu hemostatycznego w miejscu uszkodzenia śródbłonka naczyniowego;
• udział w reakcjach krzepnięcia krwi.

W drugim przypadku ich funkcja polega na udostępnianiu płytkowych fosfolipidów dla reakcji krzepnięcia krwi. W fazie spoczynku fosfolipidy lokalizują się zwłaszcza w warstwie wewnętrznej błony płytkowej, natomiast pod wpływem czynników aktywujących ulegają ekspozycji na powierzchni błony po utworzeniu kompleksu z czynnikami VIIIa, IXa i X. Uczestnictwo w hamowaniu krwawienia z uszkodzonych naczyń krwionośnych jest główną i najlepiej poznaną rolą trombocytów. Opisując w skrócie, tworzą one czop hemostatyczny w miejscu uszkodzenia śródbłonka naczyniowego i aktywują kaskadę reakcji krzepnięcia.

Ostatnimi czasy określono jednak nową, wcześniej nieznaną rolę trombocytów. Udowodniono, że są to również komórki odpornościowe i mediatory odpowiedzi zapalnej. Pomagają bowiem układowi immunologicznemu w walce z chorobami zakaźnymi, takimi jak choćby malaria. Mogą jednak działać nieprawidłowo i zbyt intensywnie, indukując stan zapalny w miażdżycy tętnic.

Trombocyty – normy

Prawidłowa zawartość trombocytów we krwi dorosłego, zdrowego człowieka wynosi 150-400 tysięcy na 1 ul. W przypadku dzieci w wieku 2-12 lat norma wynosi 150-420 tysięcy na 1 ul, zaś u dzieci powyżej 12. roku życia normy są takie same, jak dla dorosłych.

Trombocyty – badanie

Badanie trombocytów to podstawowy element morfologii krwi obwodowej, określany w skrócie jako PLT (wskaźnik całkowitej liczby płytek krwi znajdujących się w mm3 krwi). Próbkę krwi pobiera się z żyły w zgięciu łokcia, a samo badanie jest szybkie i praktycznie bezbolesne. Koszt morfologii to około 9 zł, przy czym badanie można zrobić w ramach NFZ – wystarczy skierowanie od lekarza rodzinnego. Wyniki dostępne są szybko, zazwyczaj już w ciągu 24 godzin.

Obniżone lub podwyższone stężenie płytek krwi wykazane w morfologii to pierwszy krok do dalszej, dokładniejszej diagnostyki. Przy stwierdzeniu nieprawidłowości badaniami pomocniczymi (poza morfologią krwi) są: biopsja aspiracyjna i trepanobiopsja szpiku, w określonych przypadkach badania molekularne, pomiar stężenia ferrytyny, CRP i OB, a także diagnostyka w kierunku chorób przewlekłych. Warto również określić poziom poszczególnych czynników krzepnięcia.

Trombocytopenia

Trombocytopenia (inaczej: małopłytkowość) określa stan, w którym liczba trombocytów spada poniżej 150 000/ul. Takie wartości występują jedynie u około 2,5% zdrowej populacji. Patologicznie może wskazywać na następujące problemy zdrowotne:

• wrodzona hipoplazja megakariocytowa;
• dziedziczna małopłytkowość;
• anomalia Maya i Hegglina;
• zespół Alporta;
• niedokrwistość aplastyczna;
• wybiórcza aplazja megakariocytowa;
• małopłytkowość cykliczna;
• upośledzenie hematopoezy z różnych innych przyczyn (np. w konsekwencji ekspozycji na promieniowanie jonizujące, alkoholizmu, przyjmowania leków mielosupresyjnych czy białaczki).

Leczenie uzależnione jest od przyczyn patologii.

Trombocytoza

Trombocytoza (inaczej: nadpłytkowość) stanowi rzadkie schorzenie mieloproliferacyjne występujące z częstotliwością 1,5:100 000 przypadków. Przeważnie rozpoznaje się ją u osób powyżej 50. roku życia, nie jest to jednak regułą. Trombocytoza samoistna jest rodzajem nowotworu. Powstaje w efekcie mutacji genetycznej w komórkach szpiku kostnego, co prawdopodobnie wiąże się z nadwrażliwością na cytokiny. Z kolei nadpłytkowość nabyta może wynikać z następujących problemów:

• choroby zapalne jelit;
• reumatoidalne zapalenie stawów;
• inne choroby nowotworowe;
• przyjmowanie glikokortykosteroidów;
• anemia z niedoboru żelaza;
• choroba alkoholowa;
• przebyte zabiegi w obrębie jamy brzusznej, zwłaszcza usunięcie śledziony;
• toczeń rumieniowaty układowy;
• twardzina układowa.

Nadpłytkowość wtórna często pojawia się w przebiegu chorób autoimmunologicznych, gdyż to właśnie one występują z przewlekłymi stanami zapalnymi. Także w tym przypadku leczenie uzależnione jest od przyczyn problemu.

	Spirulina w proszku 100% naturalna Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej...
	Spirulina w tabletkach 100% naturalna Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Górski J., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2012.
3. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
4. Korzonek-Szlacheta I., Hudzik B., Zubelewicz-Szkodzińska B., Gąsior M., Płytki krwi – ogniwo łączące zakrzepicę ze stanem zapalnym, Folia Cardiologica, 4/2018.