Zapalenie gardła jest częstym problemem zdrowotnym zarówno dzieci, jak i osób dorosłych. Może towarzyszyć infekcjom wirusowym i infekcjom bakteryjnym, a ich właściwe rozpoznanie warunkuje dalsze postępowanie terapeutyczne. Problem objawia się przede wszystkim bólem gardła, jego zaczerwienieniem i obrzękiem, co utrudnia przełykanie pokarmów. Przy braku poprawy po zastosowaniu domowych metod warto zwrócić się po pomoc do lekarza rodzinnego.
Zapalenie gardła – przyczyny
Najczęstszą przyczyną ostrego bólu gardła są infekcje o różnej etiologii. Wirusy stanowią główną przyczynę stanów zapalnych gardła (70-90%), zaś do najczęstszych patogenów spośród nich zaliczamy: adenowirusy, rynowirusy, koronawirusy, a także wirusy grypy i paragrypy. Niewielki odsetek ostrych zapaleń gardła (od 5% do 37%) ma charakter bakteryjny. Są to przeważnie zakażenia paciorkowcem β-hemolizującymgrupy A, rzadziej Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i innymi szczepami. Należy pamiętać, że przyczyną stanu zapalnego mogą być też bakterie atypowe: chlamydie, dwoinki rzeżączki czy mikoplazmy. Do zakażenia najczęściej dochodzi drogą kropelkową, a więc podczas kontaktu z osobą kichającą lub kaszlącą, która zmaga się z infekcją. Zagrożeniem jest też bezpośredni kontakt z taką osobą, czy wspólne korzystanie z różnych przedmiotów, np. sztućców.
Zupełnie innym problemem medycznym jest przewlekłe zapalenie gardła. Jego przyczyną są m.in. przewlekłe procesy zapalne w sąsiadujących rejonach anatomicznych, tj. przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, przewlekłe zapalenie oskrzeli czy przewlekłe zapalenie migdałków podniebiennych.
Zapalenie gardła – objawy
Pierwsze objawy zapalenia gardła rozpoczynają się po 1-2 dniach od momentu wniknięcia patogenów do organizmu. Zakażeniom wirusowym zwykle towarzyszą następujące objawy:
- katar i kaszel;
- przekrwienie i zapalenie spojówek;
- chrypka;
- ból gardła z reguły zlokalizowany w obrębie podniebienia.
Wirusowe zapalenie gardła zazwyczaj ustępuje samoistnie w ciągu tygodnia. Po 7 dniach u 85% pacjentów nie ma już żadnych objawów. Z kolei bakteryjne zapalenie gardła zawsze wymaga porady lekarskiej, cechuje się cięższym przebiegiem i koniecznością zastosowania antybiotyków. Charakterystycznymi objawami są:
- silny ból gardła obejmujący całą jego powierzchnię;
- gorączka;
- obrzęknięcie i tkliwość węzłów chłonnych szyjnych;
- biały nalot lub ropa na migdałkach podniebiennych.
Większość przypadków ostrego zapalenia gardła przemija samoistnie lub dobrze reaguje na wdrożoną farmakoterapię. Jedynie w skrajnych przypadkach może dojść do rozwinięcia się powikłań w postaci ropnia za migdałkiem podniebiennym, ropnego zapalenia okolicznych węzłów chłonnych, gorączki reumatycznej bądź kłębuszkowego zapalenia nerek.
Zapalenie gardła – leczenie
Pacjentom z zapaleniem gardła podaje się leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe w postaci doustnej (ibuprofen lub paracetamol) oraz leki o działaniu miejscowym (pastylki i tabletki do ssania łagodzące ból gardła). Preparaty stosowane miejscowo stanowią połączenie substancji aktywnych o działaniu antyseptycznym, miejscowo znieczulającym, przeciwzapalnym oraz dodatkowo zmniejszającym przekrwienie, rozrzedzającym śluz i hamującym odruch kaszlowy. W preparatach na zapalenie gardła warto szukać substancji takich jak szałwia, tymianek, podbiał, babka lancetowata, porost islandzki. Przy bakteryjnym zapaleniu gardła podstawą jest antybiotykoterapia – lekiem I rzutu jest wówczas penicylina.
Do domowych sposobów wykorzystywanych przy zapaleniu gardła zalicza się płukanki gardła solą fizjologiczną lub naparami ziołowymi (ziołolecznictwo), wzbogacenie potraw naturalnymi antybiotykami (np. czosnkiem, oregano), unikanie palenia papierosów, ostrych przypraw i innych czynników drażniących, a także dodawanie do naparów ziołowych miodu i cytryny. Bardzo dobrze sprawdzić się może również suplementacja oleju z czarnuszki oraz picie złotego mleka, będącego połączeniem mleka z kurkumą. Pacjenci dorośli mogą spróbować popijać wywar z imbiru (nie sprawdzi się on w przypadku dzieci ze względu na swój specyficzny smak).
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Waśniewska-Okupniak E., Ból gardła, Lekarz POZ, 5/2020.
- Rorat M., Jurek T., Zapalenie gardła – śmiertelna choroba zakaźna czy błąd lekarski?, Arch Med Sąd Kryminol, 65/2015.
- Gowin E., Horst-Sikorska W., Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe?, Farmacja Współczesna, 5/2012.
