Różyczka (łac. rubella) to choroba zakaźna wieku dziecięcego, charakteryzująca się wysypką w postaci drobnych, różowych grudek z tendencją do zlewania się w plamy. Towarzyszą temu objawy typowe dla wszelkich innych infekcji wirusowych. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz pierwszego kontaktu lub pediatra. Rokowania są dobre.
Różyczka – przyczyny
Różyczka znana jest także pod nazwą odry niemieckiej. To choroba wywoływana przez wirusa różyczki, przy czym szczyt zachorowań przypada na okres jesienno-zimowy. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, gdy patogeny przez błony śluzowe nosa lub gardła przenikną do układu chłonnego i licznych narządów wewnętrznych. Okres wylęgania choroby wynosi 2-3 tygodnie, a zakaźność dla otoczenia trwa nawet do 2 tygodni od momentu wystąpienia wysypki skórnej. Choć to typowa choroba wieku dziecięcego, może rozwinąć się również u osób dorosłych. Jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet ciężarnych, ponieważ stanowi realne zagrożenie dla płodu.
Różyczka – objawy
Różyczka przebiega łagodnie u większości dzieci. Pojawiają się:
- powiększenie węzłów chłonnych szyjnych, węzłów zausznych i węzłów podpotylicznych;
- niewielka gorączka trwająca 1-5 dni poprzedzająca wysypkę skórną;
- bóle głowy;
- bóle mięśniowo-stawowe;
- zapalenie spojówek;
- ból gardła;
- katar i kaszel;
- nudności;
- brak apetytu.
Charakterystyczną cechą jest wysypka skórna, która najpierw pojawia się na twarzy, po czym rozprzestrzenia się na całe ciało już w ciągu 24 godzin. Jest żywo różowa, o typie grudkowo-plamistym. Po około 3 dniach zaczyna zanikać. Powikłaniem różyczki u znacznego odsetka młodych kobiet po okresie pokwitania jest zapalenie wielostawowe i bóle stawów. U większości chorych objawy ustępują w ciągu kilku dni, ale mogą utrzymywać się do miesiąca.
Szczególnym zagrożeniem jest wystąpienie różyczki u kobiet ciężarnych. Choroba może doprowadzić do poronienia lub wystąpienia bardzo poważnych uszkodzeń płodu. Ryzyko zarażenia płodu jest największe w 1.-10. tygodniu ciąży i wynosi aż 90%, po czym w tygodniach 11-12 spada do 33% oraz do 0% po 17. tygodniu ciąży. Rodzaj uszkodzeń płodu zależy więc od momentu, w którym doszło do infekcji. Jeśli wirus przedostał się do płodu, może spowodować zespół różyczki wrodzonej, której charakterystycznymi objawami są:
- głuchota;
- różnego rodzaju wady serca;
- zaćma lub zapalenie siatkówki;
- małogłowie;
- upośledzenie rozwoju psychoruchowego;
- niedorozwój kości;
- uszkodzenie wątroby lub śledziony.
Zagrożeniem jest zachorowanie na różyczkę także kilka tygodni przed zajściem w ciążę.
Różyczka – powikłania
Na ogół różyczka przebiega łagodnie, nie pozostawiając trwałych konsekwencji zdrowotnych. W skrajnych przypadkach może jednak spowodować powikłania takie jak zapalenie stawów, zapalenie mózgu, aplazja szpiku, zespół Guillaina-Barrego oraz zapalenie nerwu wzrokowego. Każdy przypadek niepokojących objawów po wyleczeniu różyczki należy skonsultować z lekarzem rodzinnym.
Różyczka – diagnostyka
Diagnostyka różyczki w większości przypadków odbywa się na podstawie wywiadu z pacjentem i oceny pojawiających się objawów. Spore znaczenie ma określenie charakteru wysypki skórnej. Dla potwierdzenia rozpoznania można wykonać oznaczenie ilościowe przeciwciał IgG przeciwko wirusowi różyczki w surowicy krwi.
Różyczka – leczenie
Różyczkę leczy się objawowo, zbijając gorączkę, stosując preparaty na ból gardła i leki z grupy NLPZ, a także odpoczywając. Podczas choroby nie należy opuszczać domu, aby nie roznosić patogenów i nie przesilać osłabionego układu odpornościowego. Należy dbać o zdrowy sen, wysoki poziom nawodnienia organizmu, lekkostrawną, zdrową dietę oraz suplementację. Zaleca się przyjmowanie zwiększonej dawki witaminy D oraz witaminę C.
W Polsce obowiązkowe są szczepienia przeciwko różyczce. Maksymalną ochronę zapewnia podanie 2 dawek szczepionki. Pierwsza ma miejsce w 13.-15. miesiącu życia, a druga, uzupełniająca w 6. roku życia. Szacuje się, że po szczepieniu dwoma dawkami 79-95% dzieci nie zachoruje na różyczkę.
Polecane produkty:
|
Acerola organiczna
Suplement diety Acerola to przede wszystkim źródło naturalnej witaminy C. Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, przyczynia się do zmniejszenia zmęczenia i znużenia, pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Drutz J., Różyczka, Pediatria po Dyplomie, 3/2011.
- Jankowska A., Wysocki J., Cichowicz-Kostrzyńska M., Szczepienia w profilaktyce zespołu różyczki wrodzonej, Przewodnik Lekarza, 10/2003.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
