Synteza kolagenu

Synteza kolagenu to proces tworzenia się włókien kolagenowych wewnątrz organizmu każdego człowieka, co najintensywniej odbywa się w młodym wieku. Szacuje się, że w okolicach 25. roku życia synteza ta maleje o około 1% rocznie. To wtedy pojawia się moment, aby wspomóc wewnętrzną produkcję poprzez suplementację. Kolagen to podstawowe białko budulcowe większości struktur organizmu, zwłaszcza kości, stawów, mięśni, skóry.

Co to jest kolagen?

Kolagen to podstawowe białko strukturalne tkanek ludzkiego ustroju, powstające wskutek połączenia co najmniej 100 aminokwasów tworzących łańcuchy polipeptydowe. Ich skład aminokwasowy sprawia, że tworzą one spiralę przybierającą kształt przestrzenny. Helisa ta utworzona jest z 3 łańcuchów polipeptydowych skręconych wzajemnie w kształcie trójżyłowej liny. W organizmie człowieka udało się zidentyfikować aż 29 typów kolagenu, a różnią się one między sobą budową, lokalizacją w ciele człowieka oraz nieco funkcją. Największe ilości dotyczą kolagenu typu I oraz kolagenu typu III.

Zobacz również: Typy kolanu w skórze.

Synteza kolagenu – na czym polega?

Synteza kolagenu zachodzi w siateczce szorstkiej, gdzie tworzą się pojedyncze łańcuchy prokolagenu – łańcuchy alfa. Posiadają one na obu końcach dodatkowe sekwencje aminokwasowe zwane propeptydami. Modyfikację potranslacyjną cząsteczek prokolagenu można opisać etapowo w następujący sposób:

• odcięcie sekwencji sygnałowej;
• hydroksylacja prolin i lizyn;
• glikozylacja wybranych cząsteczek hydroksylizyny (przyłączenie glukozy lub galaktozy).

Zmodyfikowane w ten sposób cząsteczki prokolagenu splatają się w struktury helikalne, tworząc łańcuchy i włókna. Uważa się, że w procesie tworzenia struktur helikalnych kluczową rolę odgrywają propeptydy. Propeptydy odpowiadają ponadto za rozpuszczalność cząsteczek prokolagenu, co zapobiega spontanicznej ich agregacji w kolagen wewnątrz komórki. W następnym etapie cząsteczki prokolagenu są transportowane w pęcherzykach do aparatu Golgiego, gdzie przyłączają się do nich łańcuchy oligosacharydowe. Prokolagen jest następnie wydzielany do przestrzeni zewnątrzkomórkowej, w której docelowo, pod wpływem działania konkretnych enzymów, powstaje tropokolagen. Włókna kolagenu są dodatkowo wzmacniane wiązaniami kowalencyjnymi pomiędzy cząsteczkami lizyny i hydroksylizyny sąsiadujących cząsteczek tropokolagenu.

Gdzie odbywa się synteza kolagenu?

Synteza kolagenu odbywa się głównie w fibroblastach, do czego niezbędne są odpowiednie aminokwasy endogenne – zwłaszcza glicyna, prolina oraz hydroksyprolina. Kluczowy jest również udział witaminy C, która aktywuje enzymy odpowiedzialne za hydroksylację proliny i lizyny, co z kolei wzmacnia strukturę włókien kolagenowych. Ponadto działa jako silny antyoksydant, chroniąc kolagen przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki, co z pewnością wpływa na jego wytrzymałość i żywotność.

Degradacja kolagenu – co to jest?

Przeciwnym zjawiskiem do syntezy jest degradacja kolagenu, czyli proces jego niszczenia. Odbywa się dzięki metaloproteinazom macierzy zewnątrzkomórkowej, głównie MMP-1, MMP-2 oraz MMP-9, które przecinają wiązania peptydowe (znajdujące się pomiędzy glicyną a leucyną lub izoleucyną). W rezultacie dochodzi do utworzenia się wielkocząsteczkowych produktów rozpadu, które rozkładane są do peptydów i aminokwasów przez nieswoiste enzymy proteolityczne.

Do degradacji kolagenu najczęściej dochodzi u osób powyżej 25. roku życia, co wiąże się z procesami starzenia się ustroju. Niestety istnieje wiele czynników, które mogą wywołać tę degradację wcześniej, a także nasilać ją w późniejszym wieku. Mowa przede wszystkim o niedoborach pokarmowych, paleniu papierosów, zbyt częstej i długiej ekspozycji skóry na promieniowanie UV bez zastosowania zabezpieczeń, piciu zbyt małej ilości wody, niektórych chorobach przewlekłych. Z tego względu często zalecana jest przyjmowanie kolagenu w postaci suplementów diety.

	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Stworzyliśmy dla Państwa najwyższej jakości i z najprostszym, a co najważniejsze naturalnym składem kwas hialuronowy na stawy i skórę. Jest on pozyskiwany w pełni naturalnie i otrzymywany na drodze biofermentacji roślinnej. Zobacz więcej...
	Kolagen do picia Kolagen do picia w proszku to naturalny suplement diety o smaku porzeczkowym. Opatentowana formuła Peptiplus sprawia, że biodostępność w organizmie jest na bardzo wysokim poziomie. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Tomaszewski W., Paradowska A., Analiza skuteczności terapeutycznej kolagenu w formie iniekcyjnej w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów, Medycyna Sportowa, 2/2021.
2. Morąg M., Burza A., Budowa, właściwości i funkcje kolagenu oraz elastyny w skórze, Journal of Health Study and Medicine, 2/2017.