Suchy kaszel to częsty problem zarówno wśród dzieci, jak i osób dorosłych. Co więcej, wspólnie z bólem gardła i katarem stanowi najczęstszy objawy towarzyszący nie tylko infekcjom, ale i wielu innym problemom zdrowotnym. Warto skonsultować go z lekarzem, jeśli się przedłuża lub towarzyszą mu inne dolegliwości. Często jednak wystarczające są domowe metody.
Kaszel – czym jest?
Kaszel to mimowolny odruch obronny lub wywołany świadomie wytężony manewr wydechowy polegający na nagłym wydaleniu powietrza z dolnych dróg oddechowych. Jego podstawowym celem jest usunięcie zalegającej wydzieliny lub ciała obcego, choć może pojawiać się wskutek mechanicznego drażnienia dróg oddechowych, np. przez uszkodzenia śluzówki. Kaszel bywa zarówno objawem infekcji, jak i ostrych lub przewlekłych chorób. Zarówno ogólnoustrojowych, jak i pulmonologicznych. Może być mokry lub suchy.
Suchy kaszel – przyczyny
Suchy kaszel jest charakterystyczny dla infekcji wirusowych, np. przeziębienia i grypy. Jeśli choroba zostanie nadkażona bakteryjnie, pojawia się kaszel mokry z odkrztuszaniem wydzieliny i spływaniem jej po tylnej ścianie gardła. Inne przyczyny kaszlu suchego:
- alergie wziewne, w szczególności na roztocza kurzu domowego, alergia pyłki roślin oraz sierść zwierząt;
- astma oskrzelowa;
- przewlekła obturacyjna choroba płuc;
- gruźlica płuc;
- przewlekły nieżyt nosa;
- choroba refluksowa przełyku;
- niewydolność krążenia;
- choroby nowotworowe, zwłaszcza gardła, płuc i oskrzeli.
Suchy kaszel jest też typowy dla palaczy. W większość powyższych problemów zdrowotnych przybiera postać przewlekłą, co oznacza, że trwa dłużej niż 8 tygodni. Kaszel suchy może jednak być też podostry (3-8 tygodni) oraz ostry (do 3 tygodni).
Jak wygląda suchy kaszel?
Suchy kaszel ma dość charakterystyczny przebieg. Nie towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny lub spływanie jej po tylnej ścianie gardła. Brzmi sucho, jest drażniący i wysoki. Niekiedy pacjenci opisują go jako dźwięk przypominający szczekanie psa. Bardzo często suchy kaszel pojawia się w trakcie napadów, które bardzo trudno powstrzymać. Prowadzi do podrażnienia śluzówki gardła, co z kolei wywołuje świąd i łaskotanie w gardle. Objawy te ponownie nasilają kaszel, tworzy się więc błędne koło. Niekiedy objawami towarzyszącymi są: chrypka, przemęczenie, ból gardła, a nawet ból głowy.
Suchy kaszel – diagnostyka
Suchy kaszel wymaga diagnostyki, jednak najczęściej wystarczy konsultacja z lekarzem rodzinnym. Jeśli z jego badań wyniknie, że możliwą przyczyną kaszlu jest choroba układu oddechowego o charakterze przewlekłym, skieruje pacjenta do lekarza pulmonologa. Ten zaś zleci badania bardziej szczegółowe niż morfologia i ocena płuc stetoskopem, a więc może zlecić RTG klatki piersiowej, spirometrię lub USG płuc.
Co na suchy kaszel?
Przy suchym kaszlu najczęściej stosuje się domowe metody, takie jak:
- suplementacja (acerola, witamina C, witamina D);
- inhalacje;
- nawilżanie powietrza;
- picie naparów ziołowych.
Jeśli jednak są one niewystarczające, można zwrócić się ku farmakoterapii. W leczeniu kaszlu wyróżnia się:
- leki o działaniu ośrodkowym – kodeina, dekstrometorfan, butamirat;
- leki działające obwodowo – lewodropropizyna (działa przez modulację neuropeptydów, mogących stymulować odruch kaszlowy) oraz leki roślinne (działają powlekająco na nabłonek dróg oddechowych oraz przeciwzapalnie).
Przewlekły kaszel pojawiający się w przebiegu chorób pulmonologicznych może ustąpić dopiero wówczas, gdy ustabilizowana zostanie choroba podstawowa (gdy uzyska się jej remisję). W niektórych przypadkach niemożliwe jest wyleczenie choroby podstawowej, np. w alergiach wziewnych. Wówczas podstawowym celem terapeutycznym jest unikanie ekspozycji na alergeny, a więc np. systematyczne sprzątanie domu (przy alergii na kurz) lub unikanie spacerów po łąkach w okresie pylenia (przy alergii na pyłki).
Polecane produkty:
Acerola organiczna
Suplement diety Acerola to przede wszystkim źródło naturalnej witaminy C. Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, przyczynia się do zmniejszenia zmęczenia i znużenia, pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Krenke K., Doniec Z., Mastalerz-Migas A., Mazurek H., Bieńkowski P., Jackowska T., Kulus M., Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci – aktualizacja, 3/2022.
- Unduras A., Kuziemski K., Uporczywy kaszel – trudności diagnostyczno-terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 4, 149–155.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.