Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego to takie substancje lipidowe, które pozyskuje się albo z organizmów zwierzęcych, albo z ich wytworów. Stanowią przeciwieństwo tłuszczów roślinnych, bogatych w NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe), ponieważ mają w swoim składzie głównie kwasy tłuszczowe nasycone. W nadmiarze są one szkodliwe, ponieważ podwyższają cholesterol i ciśnienie, zwiększając tym samym ryzyko nadwagi, otyłości, chorób sercowo-naczyniowych. Są w diecie ważne, ale powinny być spożywane z umiarem.
Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego – charakterystyka
Do grona tłuszczów pochodzenia zwierzęcego zaliczamy przede wszystkim wszelkie nasycone kwasy tłuszczowe znajdujące się w:
- mięsie – drobiu, wołowinie, wieprzowinie, dziczyźnie i innych;
- jajkach;
- maśle, margarynie i smalcu;
- nabiale – serach, jogurtach, maślankach, kefirach, mleku;
- podrobach, pasztetach.
Wszystkie wymienione wyżej produkty spożywane w nadmiarze mogą przyczyniać się do powstawania rozmaitych problemów zdrowotnych. Przeciwieństwem jest jedynie tłuszcz zwierzęcy pochodzący z ryb i owoców morza. Tego typu produkty uznawane są za niezwykle wartościowe, lecz spożywa się je w zbyt małych ilościach. Stanowią źródło cennych kwasów Omega 3-6-9, wspierając praktycznie wszystkie funkcje organizmu. Poza rybami i owocami morza tłuszcze pochodzenia zwierzęcego bogate są w kwasy tłuszczowe takie jak m.in.:
- kwas stearynowy;
- kwas mirystynowy;
- kwas masłowy;
- kwas palmitynowy.
Ciekawostką jest, że w około 100 g tłuszczów pochodzenia zwierzęcego znajduje się aż około 900 kcal, co czyni je głównym źródłem energii w diecie człowieka. Kwasy tłuszczowe po spożyciu ulegają rozłożeniu i wchłonięciu w obrębie jelita cienkiego, skąd są transportowane do krwi i ważnych narządów wewnętrznych. Dlatego też nadmierne spożycie tłuszczów zwierzęcych może doprowadzić do otłuszczenia narządów wewnętrznych, np. wątroby. W temperaturze pokojowej tłuszcze zwierzęce są z reguły stałe lub półstałe, co wynika z wysokiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych. Mają charakterystyczny, tłusty zapach i smak, który może być wyczuwalny zwłaszcza w tłuszczach mięsnych i tłuszczach mlecznych.
Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego – wpływ na zdrowie
Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego w nadmiarze nie są uznawane za zdrowe. Mogą zawierać tłuszcze trans, szczególnie jeśli są przetwarzane lub poddawane obróbce przemysłowej. Spożycie ich w większej ilości wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób serca i naczyń krwionośnych, takich jak miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, zawał serca, udar mózgu. Podnoszą poziom cholesterolu LDL i trójglicerydów, a tym samym stanowią potwierdzony czynnik ryzyka nadwagi i otyłości, a także chorób z nimi związanych (zwyrodnienia stawów, cukrzyca typu 2 i wiele innych).
Aby dostarczać organizmowi składników lipidowych (są one niezmiernie ważne dla termoregulacji, syntezy hormonów, prawidłowej czynności układu nerwowego, zachowania właściwej kondycji skóry), warto wybierać chudsze mięsa, produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu i ograniczać tłuste wyroby mięsne oraz żywność wysokoprzetworzoną. Jednocześnie powinno się uzupełniać dietę o tłuszcze nienasycone, pochodzące z ryb, orzechów, nasion i olejów roślinnych tłoczonych na zimno. Podsumowując, sporadyczne spożywanie tłuszczów zwierzęcych oraz wplatanie ich do diety świadomie nie jest niebezpieczne, jednak dieta powinna opierać się głównie na zdrowych tłuszczach nienasyconych i ograniczać tłuszcze nasycone oraz trans.
Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego – rekomendowane spożycie
Specjaliści do spraw żywienia rekomendują ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych do około 10% dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Należy wcześniej więc wyliczyć je na podstawie wieku, płci, masy ciała, poziomu aktywności fizycznej, stylu życia i stanu zdrowia. W razie problemów, zawsze dobrym pomysłem jest skonsultowanie się z doświadczonym dietetykiem. Na podstawie badań krwi ustali smaczną i zdrową dietę beztłuszczową.
Polecane produkty:
![]() |
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ostrowska L., Dietetyka. Kompendium, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2020.
- Kmiecik D., Szopa M., Kobus-Cisowska J., Przeor M., Jędrusek-Gorlińska A., Szymandera-Buszka K. Słodycze jako źródło tłuszczu i nienasyconych kwasów tłuszczowych w diecie, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 3/2016.
- Dybkowska E., Rola kwasów tłuszczowych w żywieniu i zdrowiu człowieka, Warszawa 2015.