Podwyższony cholesterol to stan, w przebiegu którego poziom cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL ulega podwyższeniu, przekraczając ogólną normę. Można sprawdzić to na podstawie lipidogramu, co powinno badać się rutynowo raz w roku, na bieżąco monitorując stan swojego zdrowia. To niekorzystny stan, ponieważ jest on potwierdzonym czynnikiem ryzyka licznych chorób cywilizacyjnych. Podwyższony cholesterol fachowo nazywa się hipercholesterolemią.
Normy cholesterolu
Rekomendowane normy dla poszczególnych frakcji cholesterolu prezentują się następująco:
- cholesterol całkowity: < 200 mg/dl (5,0 mmol/l);
- cholesterol LDL (tzw. „zły” cholesterol): < 115 mg/dl (3,0 mmol/l); cholesterol HDL (tzw. „dobry” cholesterol): > 40 mg/dl (1,0 mmol/l) u mężczyzn, > 50 mg/dl (1,3 mmol/l) u kobiet;
- trójglicerydy: < 150 mg/dl (1,7 mmol/l).
Wszystko to sprawdzić można na podstawie lipidogramu, który jest analizowany w przebiegu badań krwi. Wystarczy w godzinach porannych pobrać próbkę krwi, będąc na czczo, a dzień wcześniej rezygnując z posiłków bogatych w tłuszcze. Wyniki dostępne są z reguły jeszcze tego samego dnia lub dnia następnego.
Podwyższony cholesterol – objawy
Hipercholesterolemia to podwyższony cholesterol, który zwiększa ryzyko zaburzeń w układzie krążenia, co zostało niejednokrotnie potwierdzone badaniami klinicznymi i danymi zbieranymi przez placówki medyczne. Wysoki cholesterol utrzymujący się dłuższy czas zwiększa ryzyko m.in. nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, zawału serca, udaru mózgu, żylaków, ale nie tylko. Także chorób niezwiązanych z układem krążenia, takich jak depresja, otyłość, zaburzenia hormonalne, niepłodność i wiele innych.
Początkowo podwyższony cholesterol nie daje żadnych objawów. Rozpoznaje się go na podstawie wyników badań krwi, zazwyczaj zlecanych rutynowo celem oceny ogólnego stanu zdrowia. Jest bardzo powszechny w Polsce, szacuje się, że dotyka około 60% dorosłych. Jednak tylko nieliczni są świadomi swojego stanu zdrowia i stosują odpowiednie leczenie. Wysoki cholesterol sam w sobie nie daje objawów. Są one typowe w momencie, w którym dojdzie już do „zapchania” żył i rozwoju powikłań.
Podwyższony cholesterol – przyczyny
Podwyższony cholesterol najczęściej wiąże się z nadwagą, otyłością, złą dietą bogatą w tłuszcze nasycone trans, słodycze, żywność wysokoprzetworzoną. Czynnikami ryzyka są również:
- choroby przewlekłe każdego rodzaju;
- przyjmowanie niektórych leków;
- niski poziom codziennej aktywności fizycznej;
- palenie papierosów;
- picie alkoholu;
- przewlekły stres.
Wśród chorób przewlekłych mogących prowadzić do hipercholesterolemii wyróżnia się zwłaszcza cukrzycę, niedoczynność tarczycy, zespół Cushinga czy choroby wątroby.
Zobacz również: Cholestatyczna choroba wątroby.
Podwyższony cholesterol – leczenie
Zarówno profilaktyka, jak i najistotniejszy aspekt leczenia podwyższonego cholesterolu skupia się na zmianie codziennych nawyków. Mowa zwłaszcza o konieczności regulacji masy ciała, wdrożeniu systematycznej aktywności fizycznej oraz modyfikacji diety na taką, która ogranicza spożycie gotowych dań, fast-foodów, słodyczy, tłuszczów zwierzęcych i tłuszczów trans. Należy zaś zwiększyć podaż źródeł kwasów Omega 3 (np. ryby, owoce morza, nierafinowane oleje roślinne z pachnotki zwyczajnej), białka, węglowodanów złożonych, witamin i minerałów (owoce i warzywa powinny być podstawą diety obniżającej podwyższony cholesterol). Jeśli u pacjenta występują choroby przewlekłe, należy je ustabilizować. Ewentualna farmakoterapia może być stosowana pomocniczo, jednak nigdy jako zamiennik zdrowego trybu życia.
Tłuszcze nasycone i trans – źródła
Źródłami tłuszczów nasyconych oraz tłuszczów trans są:
- tłuste mięso (zwłaszcza baranina, wieprzowina, wołowina);
- mleko i jego przetwory;
- olej kokosowy;
- produkty zawierające olej palmowy;
- margaryny;
- żywność wysokoprzetworzona (np. gotowe dania do odgrzania, fast-foody, słodycze) zawierająca częściowo uwodornione oleje roślinne.
To właśnie te produkty powinny być ograniczone, a przy osobach z hipercholesterolemią nawet usunięte z podstawowej diety.
Polecane produkty:
![]() |
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina platensis, którą Państwu oferujemy to 100% naturalna, słodkowodna alga o wysokiej zawartości składników odżywczych. Codziennie spożywana dostarcza organizmowi niezbędne substancje wpływające na sprawne funkcjonowanie układów w ciele człowieka. Zobacz więcej... |
![]() |
Spirulina w proszku 100% naturalna
Spirulina w proszku od bioalgi to sproszkowana, 100% alga Spirulina platensis. Doświadczenie i wieloletnie badania sprawiły, że otrzymany produkt jest nie tylko w pełni naturalny, ale również wysokiej jakości i zawiera wysokie stężenie składników odżywczy Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szymański F., Hipercholesterolemia jako najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego w Polsce. O czym warto pamiętać w codziennej praktyce?, Choroby Serca i Naczyń 2014, tom 11, nr 4, 204–211.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.