Ziarna czarnuszki (Nigella sativa) są skarbnicą cennych składników odżywczych i o działaniu biologicznie aktywnym, które zostało niejednokrotnie potwierdzone licznymi badaniami klinicznymi. Z tego względu pozyskuje się z nich wartościowy olej, nazywany złotem faraonów ze względu na pochodzenie czarnuszki siewnej, jakim jest Egipt.
Ziarna czarnuszki – charakterystyka
Czarnuszka siewna (inaczej: czarny kminek) to znany na całym świecie gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. Ma wzniesioną, rozgałęzioną łodygę dochodzącą do 40 cm wysokości, a także duże kwiaty o średnicy nawet do 3 cm. Owocniki składają się z 5 do 10 mieszków, całkowicie zrośniętych ze sobą, pokrytych brodawkami i gruczołami. Nasiona są natomiast poprzecznie zmarszczone, kanciaste, o czarnym lub niemal czarnym zabarwieniu oraz silnym aromatycznym zapachu. Po rozgryzieniu stają się lekko ostre i korzenne. To właśnie z nich pozyskuje się olej. Najlepsze wartości odżywcze ma olej z czarnuszki tłoczony na zimno i nierafinowany, sprzedawany w ciemnych, szklanych buteleczkach. Można też zdecydować się na suplementację oleju z czarnuszki w kapsułkach.
Zobacz również: Olej z czarnego kminku.
Ziarna czarnuszki – skład
Szacuje się, że z nasion czarnuszki siewnej można wyizolować nawet do 50% oleju tłustego, którego głównymi składnikami są:
- nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) – kwas linolowy (55,6%), kwas oleinowy (23,4%), kwas α-linolenowy w śladowej ilości (0,4-1%) oraz kwas eikozadienowy występujący bardzo rzadko w przyrodzie (2,6-3%);
- tymochinon (do 48%, stanowi przy tym główny składnik terapeutyczny czarnuszki siewnej);
- tymohydrochinon;
- ditymochinon;
- p-cymen;
- karwakrol;
- 4-terpineol;
- t-anetol;
- α-pinen;
- tymol.
Nasiona zawierają ponadto m.in.:
- alkaloidy izochinolinowe (nigellinę, nigelliminę);
- alkaloidy diterpenowe (nigellaminę);
- alkaloidy imidazolowe (nigellidynę, nigellicynę);
- saponiny triterpenowe.
Czyni to tę roślinę niezwykle wartościową – takiego składu (a nawet zbliżonego) nie wykazuje żadna inna znana roślina. Popularność czarnuszki siewnej i jej ziaren intensywnie wzrasta w ostatnich czasach. Co więcej, coraz więcej ludzi decyduje się na kupno domowej prasy do tłoczenia olejów na zimno, wykorzystując w tym celu m.in. ziarna czarnuszki. Można je bez problemu kupić w wielu sklepach zielarskich, a także w większych marketach spożywczych.
Zobacz również: Oleje tłoczone na zimno.
Olej z czarnuszki siewnej
Olej z nasion czarnuszki siewnej wykazuje potwierdzone działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne. Tym samym zmniejsza ryzyko chorób cywilizacyjnych, których istotnym czynnikiem ryzyka jest nadmiar wolnych rodników tlenowych. Aby się ich pozbyć, warto więc spożywać produkty bogate w antyoksydanty, takie jak olej i nasiona czarnuszki siewnej. Olej z czarnuszki siewnej powszechnie rekomendowany jest jako środek zwalczający objawy różnego rodzaju alergie. Działa też przeciwpasożytniczo, detoksykująco i odżywczo. Na podstawie licznych badań klinicznych potwierdzono, że wspiera czynność w szczególności układu sercowo-naczyniowego, układu immunologicznego oraz układu nerwowego.
Zobacz również: Olej z czarnuszki do włosów.
Ponadto olej z czarnuszki siewnej wykorzystuje się jako cenny kosmetyk do pielęgnacji skóry i włosów. W przypadku włosów najlepiej nadaje się do olejowania włosów wysokoporowatych, ponieważ intensywnie je regeneruje i odżywia. W odniesieniu do skóry warto używać go na skórę problematyczną, dojrzałą, przesuszoną. Nie wykazuje właściwości komedogennych, a może wyraźnie łagodzić stany zapalne skóry i poprawiać jej ogólną kondycję. Także w przebiegu schorzeń dermatologicznych o charakterze przewlekłym.
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki
Czarnuszka to wszechstronny, naturalny produkt o potwierdzonym, niezwykle szerokim działaniu. Wykazuje właściwości m.in. antyseptyczne, antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwalergiczne ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rutkowska J., Antoniewska A., Baranowski D., Rasińska E., Analiza profilu kwasów tłuszczowych wybranych olejów „nietypowych”, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 3/2016.
- Jędrzejko K., Kowalczyk B., Bacler B., Rośliny kosmetyczne, Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice 2006.
- Jurczak R., Reguła J., Właściwości prozdrowotne czarnuszki siewnej i jej znaczenie w leczeniu dny moczanowej, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 3/2018.
- Borusiewicz M., Janeczko Z., Nigella sativa L. – roślinny surowiec o właściwościach plejotropowych, Postępy Fitoterapii, 4/2015.